‘“Scholen worden aangemoedigd om een tweede taal te onderwijzen, maar niet elke taal wordt gelijkwaardig gewaardeerd”, zegt Simion Blom ((woordvoerder primair onderwijs. “Onderwijs in het Engels, Frans of Duits wordt breed geaccepteerd, maar voor Sranantongo, Arabisch, Darija (Marokkaans-Arabisch dialect) of Turks geldt niet hetzelfde. Waarom krijgen sommige talen wel de ruimte en andere niet?’’
Op dit moment is het Nederlandse onderwijs ingericht voor eentalige kinderen. Blom: “Een groot deel van de kinderen is echter niet eentalig. Het spreekt voor zich dat een goede beheersing van de Nederlandse taal voorop staat. Vaak wordt gedacht dat meertalig onderwijs het Nederlands verslechtert. Maar het gebruik van de thuistaal op school helpt juist enorm bij het leren van de Nederlandse taal, en andere vakken.” Dat blijkt ook uit onderzoek.
De band tussen ouders en kind
Hoe gek is het, dat iemand die Nederlands, Engels, Pools of Arabisch spreekt zo gewild is op de banenmarkt, terwijl we precies die vaardigheden actief onderdrukken in het primair en voortgezet onderwijs?
Ouders worden gestimuleerd om hun kind zoveel mogelijk Nederlands thuis te laten praten. Ook op school wordt het praten van de thuistaal actief ontmoedigd. Dit heeft gevolgen voor de manier waarop kinderen hun identiteit ontwikkelen. Ook kan de band tussen ouder en kind worden aangetast door het ontmoedigen van de thuistaal. Bovendien ontstaat op deze manier een statusverschil tussen talen, en daarmee tussen culturen en identiteiten. GroenLinks wil dergelijke statusverschillen juist verkleinen. In het coalitieakkoord ‘Een nieuwe lente en een nieuw geluid’ staat immers: ‘’’Amsterdam is een stad waar alle kinderen, ongeacht hun culturele achtergrond, een eerlijke kans moeten krijgen om zich te ontwikkelen, alle kinderen zijn ons evenveel waard’’.
Dialoog over meertaligheid
De vooronderstellingen rond meertaligheid moeten worden doorbroken door er een dialoog over aan te gaan. In de Balie zijn dergelijke gesprekken gaande waar onderzoekers, lectoren, schoolbegeleiders en schrijvers hun waardevolle visie en ervaringen over meertaligheid delen. Het zijn zulke dialogen en bijeenkomsten die kunnen leiden tot het bevorderen van belangrijke initiatieven en plannen rondom meertaligheid. Dit kan een belangrijke bijdrage leveren aan het doorbreken van vooronderstellingen en het creëren van initiatieven om scholen taal vriendelijker te maken.
Taalvriendelijke scholen
De gemeente moet de voordelen van meertaligheid erkennen en waarderen. In dit voorstel roept Groenlinks de gemeente dan ook op om een meertaligheidsbeleid te ontwikkelen. Inspiratie kan gehaald worden uit een verscheidenheid aan voorbeelden waarin scholen succesvol meertaligheid in praktijk hebben gebracht. Zo zijn Esprit-scholen in 2017 begonnen met het geven van Arabisch, Turks, Chinees en Russisch. Ook zijn er steeds meer taalvriendelijke basis- en middelbare scholen waar het spreken van de thuistaal op school aangemoedigd wordt. Zoals de DENISE in Amsterdam, Floralaan in Eindhoven en de Dubbeldekker in Hilversum. Dit zijn er volgens Blom en De Fockert nog veel te weinig.
Meerwaarde van meertaligheid
Meer scholen zouden de meertaligheid van kinderen moeten benutten. Onderzoek bij taalvriendelijke scholen in het buitenland laat positieve resultaten zien: ‘Leerlingen tonen na langdurig meertalig onderwijs meer zelfvertrouwen en presteren beter.’’ Met dit voorstel hoopt GroenLinks Amsterdam dat de meerwaarde van meertaligheid in het onderwijssysteem wordt erkend en verder uitgedragen door de gemeente. Scholen moeten leerlingen niet alleen zien op basis van hun beheersing van de Nederlands taal, maar aandacht hebben voor de volledige meertalige persoon wie zij zijn.
Meer weten? Bekijk het hele voorstel!
En klik hier voor Q&A 'de meerwaarde van meertaligheid in het onderwijs'.
