Al sinds 2021 zet GroenLinks dit thema op de kaart. Want gokverslaving is een serieus probleem. Amsterdammers moeten gezond kunnen zijn, en zo veel mogelijk geholpen worden als ze dat niet zijn. De stad moet haar verantwoordelijkheid nemen om gokverslaving tegen te gaan. Daarom stellen we voor dat de gemeente samen met scholen, jongerenwerk en ervaringsdeskundigen gokverslaving gaat voorkomen. Ook een verbod op reclame voor gokken in de openbare ruimte moet helpen voorkomen dat mensen in de problemen raken. Wat ons betreft zijn aanlokkelijke etalages, zoals met zichtbare speelautomaten en lokkende teksten óók een vorm van gokreclame waar we vanaf moeten.
Landelijke crisis
Dit is een crisis in wording. In slow motion misschien maar wél met ernstige risico’s. En zoals met veel crises, worden ze door landelijk beleid veroorzaakt en moeten wij ze lokaal oplossen. In 2021 werd landelijk de wet Kansspelen op afstand ingevoerd. Een ramp, want hiermee is online gokken veel makkelijker geworden. Reclame maken is onbeperkt toegestaan en allerlei verschillende aanbieders poppen op om hun gokspelletjes aan de man te brengen. En de wet stimuleert dat alleen maar verder. Het is duidelijk wat het kabinet belangrijk vindt. De vrije markt moet vooral beschermd worden, en mensen die vatbaar zijn voor gokverslaving mogen het zelf uitzoeken. Hiermee wordt doelbewust op een nieuwe crisis gekoerst.
Sinds de invoering van de wet zien we overal reclame over en overal normalisering van gokken. Het is verbijsterend. Gokken hoeft echt niet verboden te worden, maar het op elke straathoek promoten is het andere uiterste. We struikelen over de reclame. Mijn AJAX-hart heeft het, het afgelopen jaar hard te verduren gehad elke keer als ik weer gokreclame zag op shirts en op het veld.
Effect op jongeren
Want het heeft hele echte gevolgen. Jongeren raken door de komst van online gokken sneller in contact met gokken en steeds meer mensen vinden gokken de normaalste zaak van de wereld. Noem het maar ‘normaal’ om gemiddeld €153 per maand te verliezen. En dat is ook nog eens vaak veel lager dan het daadwerkelijke bedrag. Veel gokkers hebben op meerdere websites accounts, waardoor het lastig is om met zekerheid te zeggen wat de daadwerkelijke schuld is. Daar gaat dit initiatiefvoorstel om. Dat we flink aan de slag gaan met het voorkomen van gokverslaving. Dat er meer kennis over komt bij professionals, en strenger gehandhaafd wordt bij gokaanbieders.
Gokverslaving écht serieus nemen
Het college adviseert de raad om ons initiatiefvoorstel over te nemen en komt met een plan voor een integrale aanpak van middelengebruik - inclusief gokken. Hoera! Dat is winst. Maar tegelijkertijd stelt het college dat dit voorstel aansluit bij bestaand beleid, en dat klopt wat ons betreft niet. Het gaat er juist om dat gokken nog helemaal geen onderdeel is van het beleid op het gebied van preventie. Als je de GGD-site doorzoekt vind je talloze programma’s voor alcohol- en drugsverslaving, maar slechts één hit voor gokverslaving. En hoewel er bijvoorbeeld bij buurtteams aanbod is voor gokverslaving is het maar net de vraag of het ook actief aangeboden en gebruikt wordt. Dus als ons voorstel bestaand beleid ondersteunt, vraag ik me af: welk beleid dan?
Wij roepen het college daarom op om ons voorstel niet alleen te omarmen en weer weg te leggen, maar er écht mee aan de slag te gaan en in te zien dat dit probleem wijdverspreid is. Het is goed dat we integraal beleid voeren op verslaving, maar gokverslaving moet daar een zichtbaarder onderdeel van worden. Want de groeiende groep gokverslaafden, groeiende groep jongeren die grote gokschulden volslagen normaal vindt, is volledig onacceptabel. En dat kunnen we alleen oplossen als we de urgentie en verantwoordelijkheid voelen om ermee aan de slag te gaan.
