Hoofdstuk 3: Eerlijk vergroenen in een klimaatbestendige stad

3.1 Eerlijke aanpak van de klimaatcrisis

Amsterdam moet een klimaatneutrale stad worden. Een stad die niet meer afhankelijk is van aardgas en andere fossiele brandstoffen, maar draait op hernieuwbare energie. Dat is de koers die wij de afgelopen periode hebben ingezet. Amsterdam neemt het voortouw; ambitieus en toekomstgericht, zoals dat een hoofdstad vol groene en progressieve pioniers betaamt. Zo leveren we als Amsterdammers onze bijdrage aan het beperken van de klimaatcrisis én creëren we goede banen met zekerheid voor de toekomst.

Samen met bewonersinitiatieven als 02025, Amsterdam Wind en MeerEnergie werken we stap voor stap aan duurzame energie voor Amsterdam. Dat begint zijn vruchten af te werpen. We democratiseren de energievoorziening en gebruiken steeds meer schone energie. De CO2-uitstoot van Amsterdam neemt af, ondanks de groei van de stad.

Maar er is nog een lange weg te gaan en de tijd dringt. De effecten van de klimaatcrisis beginnen merkbaar te worden; van hete zomerdagen tot heftige stortbuien. En de impact wordt alleen maar sterker. Tegelijk wordt steeds meer duidelijk wat het voor Amsterdam en zijn inwoners betekent om een klimaatneutrale stad te worden. Woningen gaan van het gas, vervoer wordt elektrisch, windmolens worden gebouwd en op de daken verschijnen zonnepanelen. Het is allemaal nodig en dat gaan we merken in de stad, in onze directe leefomgeving en in ons huis. Des te belangrijker is het dat alle inwoners zeggenschap hebben over het pad naar een klimaatneutrale stad. Het einddoel is helder, maar hoe we daar komen is een zaak van ons allemaal.

Een ding staat daarbij voor GroenLinks voorop: de lasten en lusten van het klimaatbeleid moeten eerlijk worden verdeeld. Wij staan voor klimaatrechtvaardigheid. Natuurlijk gaat iedereen de transitie merken, net zoals iedereen met de gevolgen van de klimaatcrisis te maken krijgt. Maar niet iedereen wordt even hard getroffen door die gevolgen. En niet iedereen heeft evenveel mogelijkheden om iets aan de klimaatcrisis te doen. Daarom zorgen we ervoor dat ook in het klimaatbeleid de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen en de grootste vervuilers als eerste aan de beurt zijn. De woonlasten voor huishoudens met lage en middeninkomens mogen niet stijgen als gevolg van de energietransitie. We helpen degenen die het hardst getroffen worden of die de minste armslag hebben. Daarom investeren we in omscholing voor nieuwe banen in schone energie en pakken we de energiekosten van de laagste inkomens aan door tochtige huizen het eerste te isoleren.

Kortom: we verdelen de lusten en de lasten eerlijk. De aanpak van de klimaatcrisis en de energietransitie mogen er niet toe leiden dat de ongelijkheid in onze stad wordt vergroot.

Programmapunten

1. Amsterdam doet zijn evenredige deel om de opwarming van de aarde te beperken tot anderhalve graad. We reduceren onze uitstoot volgens de Routekaart Amsterdam Klimaatneutraal. We maken ons bij de landelijke overheid hard voor een ambitieuzer klimaatbeleid, met een nationale CO2-reductie van 65 procent in 2030. We zorgen dat de Amsterdammers eigenaarschap over de energietransitie hebben.
2. De afgelopen periode is de gemeente door de hele stad begonnen met het aardgasvrij maken van woningen. De praktijk is weerbarstig, maar ook een goede leerschool. In 2040 is Amsterdam aardgasvrij.
3. Het Amsterdams Klimaatfonds wordt een groene banenmotor. We leiden mensen op of scholen mensen om en zorgen dat er groene banen klaarstaan, bijvoorbeeld bij de installatie van warmtepompen en zonnepanelen of de ontwikkeling van innovatieve duurzame producten en diensten. Amsterdam maakt dit arbeidsmarktbeleid een belangrijk onderdeel van de regionale energiestrategie.
4. We verdubbelen de hoeveelheid zonnepanelen in Amsterdam de komende vier jaar. Hierbij wordt gewerkt volgens de zonneladder: we beginnen op daken en parkeerplaatsen. Zodra het wettelijk kan, verplichten we zonnepanelen op grote daken en in het bouwbesluit nemen we op dat nieuwbouw altijd geschikt moet zijn voor zon op het dak. Voor particulieren, kleine ondernemers, scholen en buurtcentra organiseert de gemeente collectieve inkoop- en monteeracties. Om te zorgen dat iedereen mee kan doen, helpt de gemeente bij het verkrijgen van voorfinanciering.
5. Windmolens zijn onmisbaar in de strijd tegen klimaatontwrichting, daar loopt de gemeente niet voor weg. Waar dat verantwoord kan, zet Amsterdam windmolens neer om minstens 50 megawatt extra windenergie op te wekken.
6. Amsterdam heeft duurzame en toekomstbestendige warmtebronnen nodig. De gemeente neemt het voortouw om samen met partners meer geothermie, riothermie en warmte-koudeopslag te realiseren. Hier liggen belangrijke kansen om naar grootschalige toepassing toe te werken. Bestaande bouw, met name waar die moeilijk te isoleren is, kan op restwarmte aangesloten worden, waarbij het streven is om de bron zo snel mogelijk te verduurzamen en de gebouwen zo te verbeteren dat ze naar lagetemperatuurwarmte kunnen. Nieuwbouw wordt nooit op hogetemperatuurwarmtenetten aangesloten.
7. Energiebesparing is goed voor het klimaat en voorkomt energiearmoede. De gemeente traint daarom meer energiecoaches uit de wijk om buurtgenoten gratis energieadvies te geven en investeert in fix-brigades die eenvoudige besparingen als radiatorfolie direct realiseren. De gemeente faciliteert en begeleidt projecten waar isolatie en vervanging van verwarmingsinstallaties gecoördineerd en integraal aangepakt moeten worden (bijvoorbeeld in geval van de VVE’s van de naoorlogse woonblokken). Ook organiseert de gemeente samen met partners in de wijk collectieve inkoopacties voor bewoners en lokale ondernemers om zo goedkoop mogelijk te kunnen isoleren.
8. De woningcorporaties kunnen en moeten meer doen om hun woningvoorraad te verduurzamen en te verbeteren. De gemeente maakt hier bindende afspraken over met de corporaties en lobbyt bij het Rijk om financiële ruimte te creëren voor corporaties door de verhuurdersheffing af te schaffen. 
9. We rollen de rode loper uit voor energiecoöperaties. Belemmerende regels voor bewonersinitiatieven blijven we uit de weg ruimen met een Kafkabrigade.
10. Regelgeving die ondernemers belemmert om te verduurzamen, ruimen we ook uit de weg. Milieuregelgeving handhaven we scherp, waarbij onze prioriteit is dat grote vervuilers gecontroleerd worden. Een gezonde leefomgeving is belangrijk voor iedereen.
11. GroenLinks pleit voor strikte uitstootplafonds voor CO2, fijnstof, stikstof, en zwavel voor het vliegverkeer dat gebruikmaakt van Schiphol. Er wordt een ambitieus tijdpad vastgesteld voor de verlaging van deze plafonds zodat de milieu- en gezondheidsschade van Schiphol verder wordt verminderd.
12. De haven van Amsterdam is een belangrijke partner in de klimaattransitie door ruimte te bieden aan duurzame energie als fossielvrije energiehub. De overslag van steenkolen en benzine wordt sneller afgebouwd tot nul. Contracten met op- en overslagbedrijven worden niet meer verlengd. 
13. We zijn tegen de komst van een biomassacentrale in Diemen.
14. Kantoorgebouwen die niet minimaal energielabel C hebben op 1 januari 2023, worden gesloten door de gemeente op 2 januari 2023, conform de landelijke wetgeving.
15. Het verbod op fossiele reclame dat GroenLinks voor de Amsterdamse metro heeft gerealiseerd, wordt uitgebreid naar de reclamezuilen in de stad (mupi’s).
16. We richten een Energiebank op, die mensen helpt hun energierekening te betalen, waarbij tegelijkertijd met energiecoaches gewerkt wordt om het energieverbruik omlaag te brengen.
17. Het overbelaste net moet uitgebreid worden, anders kunnen we niet verder in de energietransitie. Daarom ontwikkelt de gemeente samen met de provincie en het Rijk hierop beleid waarbij er ook ruimte wordt gemaakt voor lokale, innovatieve oplossingen.

Wat hebben we al bereikt?

• Amsterdam loopt met Routekaart Klimaatneutraal voor op de landelijke politiek om de CO2-uitstoot van de stad met 55% te verlagen in 2030.
• Buurt voor buurt wordt Amsterdam aardgasvrij. In onder andere de Wildemanbuurt, Molenwijk en de K-Buurt is dit al begonnen. In tientallen andere buurten worden voorbereidingen getroffen. Op het WG-terrein in West zijn bewoners, huurders en ondernemers samen een coöperatie gestart voor duurzame energie.
• Amsterdam telt inmiddels een half miljoen zonnepanelen die 60.000 huishoudens van schone stroom voorzien.
• Om uit de coronacrisis te komen en de klimaatcrisis aan te pakken, hebben we geïnvesteerd in een banenplan voor 3800 nieuwe banen in lokale, duurzame energie.
• In de nieuwe Sluisbuurt worden meer dan 2000 woningen aangesloten op een laagtemperatuur-warmtesysteem. Dit zal ook het geval zijn in alle toekomstige woonwijken.
• Via zogenaamde donutdeals werken bedrijven en bewoners samen aan een circulaire economie. In de Amsterdamse poort wordt bijvoorbeeld lokaal organisch bedrijfsafval opgehaald met elektrisch vervoer en in een biovergister omgezet in energie en compost. De energie wordt geleverd aan de Johan Cruijff ArenA.
• In het voorjaar van 2021 zijn er in Amsterdam 1569 bomen geplant. Er zijn meer bomen geplant dan gekapt. Komend jaar wordt het aantal opgevoerd naar 2000 bomen.

3.2 Duurzaam bewegen door een autoluwe stad

Een autoluwe stad. Voor heel veel Amsterdammers is dat al jaren een langgekoesterde wens. Veilig kunnen fietsen langs de grachten. Schone lucht inademen. Een blokje om zonder voorbijrazende auto’s. GroenLinks was lange tijd de enige voorvechter van een stad die écht autoluw is. Waar fietsers en voetgangers voorrang en ruimte krijgen. Waar kinderen écht een frisse neus kunnen halen.

Het tij is gekeerd. Inwoners en maatschappelijke organisaties omarmden onze ambitie massaal. We hebben de afgelopen jaren hele grote stappen gezet met de Agenda Autoluw. We verlaagden de snelheid op tientallen straten en maakten fietspaden scootervrij. We hebben een ambitieus plan opgezet om de lucht schoner en gezonder te maken.

En we gaan voortvarend door. Want deze maatregelen zijn slechts het begin. De uitstoot van autoverkeer versterkt de klimaatcrisis en zorgt samen met geluidsoverlast en luchtvervuiling nog altijd voor ernstige gezondheidsproblemen en vroegtijdig overlijden van duizenden Amsterdammers. Nog wekelijks raken inwoners zwaargewond na aanrijdingen met auto’s en ander gemotoriseerd verkeer. Elk dodelijk ongeval is er een te veel. We streven dus naar nul verkeersslachtoffers.

Mensen met een kleine beurs of een lichamelijke beperking kunnen nog steeds niet goedkoop en makkelijk reizen door de stad. Voor GroenLinks is dat onacceptabel. Onze stad moet leefbaar zijn voor al haar inwoners. Iedereen moet veilig en gezond door Amsterdam kunnen reizen.

GroenLinks wil een leefbare, duurzame en gezonde stad. Er komt meer ruimte voor fietspaden en wandelpaden. Autogebruikers gaan meer betalen voor gebruik van de openbare ruimte. Wijken worden groener, zoals recent gebeurde in de Frans Halsbuurt in de Pijp. We zorgen voor dichtbij en betaalbaar openbaar vervoer voor mensen die niet willen of niet kunnen fietsen. Ook steden als Barcelona en Parijs maakten de afgelopen tijd ruimte vrij voor fietsen, wandelen, voor groen en recreëren. Wij zijn heel trots dat wij onderdeel zijn van deze brede Europese beweging voor meer leefbare, gezonde en autoluwe steden.

Programmapunten

1. We geven fietsers en voetgangers ruim baan. Dertig kilometer per uur is de norm in de hele stad. Alleen waar de snelheid en intensiteit van autoverkeer laag genoeg is, kan verkeer veilig worden gemengd. Dat betekent meer doorfietsroutes naar bestemmingen vanuit Amsterdam, goede, brede hoofdfietsroutes door de stad voor gemengd langzaam en snel fietsverkeer en daartussen straten of groene routes waar het prettig verblijven, wandelen en rustig fietsen is.
2. Straten worden veiliger en toegankelijker ingericht, waarbij we de nadruk leggen op voetgangers. Er komen meer (kort) fietsparkeerplekken, om zo fietsen aantrekkelijker te maken en meer toegankelijke ruimte te creëren voor voetgangers. Parkeerplaatsen en trambanen worden bij voorkeur groen aangelegd door halfverharding te gebruiken, waarmee we de klimaatbestendigheid en sponswerking verhogen.
3. De komende vier jaar heffen we nog eens minstens 30.000 parkeerplaatsen voor auto’s op. Een deel daarvan kan worden gebruikt voor het parkeren van motoren, elektrische vervoersmiddelen, scooters en (bak-) fietsen. We verlagen het maximaal aantal vergunningen en verhogen de parkeerkosten voor bezoekers in de hele stad. Ook de tarieven voor bewonersvergunningen gaan omhoog. In de drukste wijken kunnen alleen nog bewoners en aangemelde bezoekers parkeren. Om het ‘waterbedeffect’ naar de stadsdelen Noord, Nieuw-West en Zuidoost te voorkomen, wordt in de hele stad betaald parkeren ingevoerd.
4. Straten worden steeds autoluwer. De binnenstad wordt verder autovrij gemaakt, onder andere door het stoppen van doorgaand verkeer op de Weesperstraat. We maken knips voor autoverkeer. Daarbij beperken we eventuele nadelige effecten op de luchtkwaliteit en het ontstaan van sluipverkeer.
5. De metro- en tramverbindingen in de stad worden uitgebreid. Het sluiten van de kleine metroring wordt prioriteit. We zorgen voor een nieuwe Oost-Westverbinding en zoeken daarbij ook nationale financiering. Bestaande metro’s gaan ook ‘s nachts rijden.
6. We investeren in inclusieve en toegankelijke mobiliteit. We verbeteren de fijnmazigheid en de rijtijden van het openbaar vervoer. We vergroten de mogelijkheden voor informeel OV: openbaar vervoer dat door buurtbewoners wordt uitgebaat en slecht ontsloten wijken beter toegankelijk maakt. We creëren meer fiets- en looproutes naar de stations en we vergroten de sociale veiligheid en de toegankelijkheid voor iedereen. Daarbij hebben we extra aandacht voor gebieden die nu slecht bereikbaar zijn met het OV, zoals delen van Noord.
7. Nieuwe wijken zoals Havenstad maken we tijdig toegankelijk en bereikbaar met hoogwaardig openbaar vervoer. We starten met het versterken van de verbinding over het IJ met Noord. De bouw van verbindingen over het IJ naar de Oostkant en Westkant van Noord starten binnen de komende vier jaar.
8. We gaan vervoersarmoede tegen. We stimuleren projecten die fietsgebruik stimuleren en maken het OV laagdrempeliger voor wie daar afhankelijk van is.
9. We voeren in overleg met de landelijke overheid een pilot ‘betalen naar gebruik’ uit. Autorijders gaan eerlijk betalen voor hun autogebruik door tijds- en plaatsafhankelijk te betalen, waarbij ook gewicht en uitstoot van het voertuig meetellen.
10. We vergroten het aantal deelauto’s en deelbakfietsen. Bij buurthubs wordt het aanbod van platforms en coöperaties vergroot. Ook de stadsdelen Nieuw-West, Zuidoost en Noord krijgen voldoende aanbod. Voor elke deelauto verdwijnen er twintig parkeerplekken van particuliere auto’s.
11. We spannen ons in regionaal verband in om voor bezoekers van de stad meer P+R bij OV-knooppunten te realiseren. We faciliteren parkeren op afstand met ´hubs´, waar OV, fiets, deelauto’s en aanvullende voorzieningen als pakketkluisjes samenkomen.
12. De gemeente stelt een strategie op voor elektrische voertuigen en mobility as a service (MaaS) om weggebruik zonder (elektrische) motor te stimuleren en fietsen en wandelen veiliger te maken. We verlengen de contracten met huidige aanbieders van deelscooters niet. Deze blijken in de praktijk vooral fietsritten en openbaar vervoer te vervangen en dragen niet bij aan reductie van de CO2-uitstoot. Ze leggen bovendien te veel beslag op de openbare ruimte. Het blokkeren van de publieke ruimte wordt tegengegaan met sancties voor gebruikers en bedrijven.
13. Om de groei van elektrische voertuigen aan te kunnen, breiden we de laadcapaciteit voor personenvervoer en logistiek fors uit.
14. We stellen een ‘vision zero’ op voor ernstige ongevallen. Gevaarlijke straten en kruisingen geven we prioriteit bij het opnieuw inrichten. De ongevalsregistratie wordt beter op orde gebracht, ook voor minder ernstige ongevallen. Amsterdam pleit bij het Rijk voor het behoud van een verbod op e-steps en andere risicovolle vormen van mobiliteit die weinig voordelen meebrengen.
15. Om onnodige mobiliteit te beperken en lokale ondernemers te steunen, pleiten we voor de invoering van een toeslag op thuisbezorging. Ook creëren we meer laad- en losplekken in straten waar leveranciers korte tijd gebruik van kunnen maken, op specifieke tijdstippen of de hele dag door. We faciliteren vervoer over water.
16. Op plekken waar de luchtkwaliteit niet aan de WHO-standaarden voldoet, voeren we verregaande maatregelen in om de gezondheid van Amsterdammers te beschermen. We versnellen de invoering van emissievrije zones. De gemeente ondersteunt burgernetwerken die de luchtkwaliteit zelf willen meten.
17. Stadslogistiek helpen we te verduurzamen, door met ondernemers mee te denken en samenwerking tussen hen te faciliteren door bijvoorbeeld gezamenlijke overslag. Samen zorgen we ervoor dat vervoer in de stad stapsgewijs, en vanaf 2025 volledig, emissievrij wordt.
18. De handhaving op overtredingen van snelheid, verkeerd parkeren (ook van deelvoertuigen) en geluid wordt uitgebreid. Bijvoorbeeld met akoestische flitspalen en geofencing. We lobbyen er in Den Haag voor dat een deel van de inkomsten van verkeersboetes bij de gemeente terecht komt.
19. We creëren een gelijk speelveld voor taxi’s. We maken harde afspraken met taxidiensten over werkomstandigheden van chauffeurs en over het openbaar maken van data.
20. We bieden bewoners de mogelijkheid om laagdrempelig Leefstraten te kunnen realiseren.
21. De handhaving op overtredingen van snelheid, verkeerd parkeren (ook van deelvoertuigen) en geluid wordt uitgebreid. Bijvoorbeeld met akoestische flitspalen.

Wat hebben we al bereikt?

• Vanaf 2023 is in de bebouwde kom van Amsterdam 30 kilometer per uur de norm.
• Er zijn talloze stukken stad opnieuw ingericht met meer ruimte voor voetgangers en fietsers.
• Snorfietsen moeten sinds april 2019 in grote delen van de stad op de rijbaan, zodat fietsers veilig kunnen fietsen op het fietspad.
• In 2019 hebben meer dan 1000 parkeerplekken plaatsgemaakt voor groen, voetgangers, fietsen en woningen. In 2020 waren dat er maar liefst 1271.
• Met het Actieplan Schone Lucht zal uiterlijk 2030 al het verkeer in Amsterdam uitstootvrij zijn. Milieuzones worden uitgebreid en er komen uitstootvrije gebieden.
• Om kwetsbare kades en bruggen beter te beschermen, is de gemeente begonnen met het inzetten van vuilnisboten om afval op te halen.

3.3 Een groene stad met natuur voor mens en dier

Amsterdam wordt stap voor stap groener. Enthousiaste Amsterdammers hebben de afgelopen jaren op vele plekken in de stad kleinschalig groen in de buurt gerealiseerd, regelmatig gestimuleerd via door de gemeente verstrekte buurtbudgetten. Steeds meer Amsterdammers wippen de tegels uit hun stoep of hangen bloeiende planten aan hun balkon.

De stadsdelen werkten ondertussen gestaag aan groenere straten en pleinen, zoals de groene fietsstraat die wordt aangelegd aan de Weesperzijde in Oost. Die inzet levert mooie resultaten op: meer vlinders, bijen en hommels, broedende slechtvalken op het Rijksmuseum, en een otter in de buurt van IJburg. Maar het gaat niet alleen om spectaculaire diersoorten; al dat groen levert vooral een beter leefklimaat op voor mens, plant en dier en bovendien heeft de natuur een intrinsieke waarde. We zetten de vergroening van de stad daarom radicaal door. In de nieuwe Groenvisie kondigden we de aanplant van een nieuw stadsbos aan.

De coronacrisis maakte eens te meer duidelijk hoe belangrijk het is om groen te hebben in de stad, voor een ommetje in de frisse lucht of een afspraak in het park, juist ook voor mensen die kleinbehuisd zijn of voor wie hun huis niet fijn of veilig is. Bomen, parken en andere groene zones zijn goed voor de gezondheid en juist daarom is het belangrijk dat iedere Amsterdammer daar dicht bij huis van kan genieten. Bovendien maakt het veranderende klimaat meer groen in de stad noodzakelijk. Meer hete dagen vragen om meer verkoelende bomen en groene daken. Zwaardere regenval vraagt om goede wateropvang in groenstroken en minder asfalt op straat. Met meer groen houden we, kortom, ons stadsklimaat aangenaam, gezond en veilig.

GroenLinks wil Amsterdam verder ontwikkelen tot een prachtig en divers stedelijk natuurlandschap. Met de groene scheggen heeft Amsterdam prachtige cultuurhistorische, groene paden richting de randen van de stad. Die moeten we zeker behouden, maar de rest van Amsterdam kan hier nog beter op worden aangesloten. Dat doen we door de openbare ruimte groen(er) in te richten en rekening te houden met de natuur in de gebouwde omgeving. We vervangen asfalt en stenen door buurtmoestuinen en groene bermen, grinddaken door groene daken met zonnepanelen, en parkeerplaatsen door bomen en natuurspeelplekken. Zo versterken we de groene verbindingen tussen natuurgebieden en worden groene zones bereikbaar voor iedereen.

Met het versterken van de verbindingen tussen de groene scheggen leggen we ook voor vogels en andere dieren de groene loper uit. Een wilde stad met een fijne leefomgeving voor mens, plant en dier is goed voor de natuur en goed voor ons.

Programmapunten

1. We geven ondersteuning aan bewonersinitiatieven en ondernemers die de stad groener willen maken door buurtmoestuinen, zelfbeheer van parken en groen in de buurt of vergroening en openstelling van grond in eigendom. Zij kunnen beroep doen op ambtelijke hulp en een ruimer groenfonds.
2. Bomen zijn de sieraden van de stad. We planten voor elke nieuwgeboren Amsterdammer een boom en koesteren onze monumentale bomen. We staan de kap van bomen alleen toe als dat onvermijdelijk is (bijvoorbeeld vanwege ziekte of veiligheid) en we handhaven strenger op illegale kap, ook in binnentuinen, waarbij we onderzoeken of sanctioneren door andere vormen dan geldboetes effectiever zijn. We gaan door met de inhaalslag van herplant. Waar herplant is opgelegd op particulier terrein verplichten we tot daadwerkelijke herplant.
3. We bepalen samen met de Amsterdammers de locatie en de naam van het nieuwe stadsbos.
4. We investeren in het onderhoud van parken en openbaar groen, mede om de natuurlijke verbindingen tussen de groene scheggen te versterken. We dragen bij aan de realisatie van de nieuwe Westeinderscheg, waarmee ook de Oeverlanden groen blijven.
5. Bermen worden ingezaaid met kruidenrijk gras en vlindervriendelijk beheerd. ‘Onkruid’ wordt slechts verwijderd als het overlast veroorzaakt (natuurlijk zonder gif te gebruiken).
6. De gemeente stimuleert bewoners en eigenaars om groene daken en gevel- en balkontuinen aan te leggen. Het ontharden van tuinen zetten we voort. Tegelteams lichten de komende vier jaar 250.000 tegels uit tuinen, schoolpleinen en stoepen en vervangen ze door groen. Bewoners krijgen daarbij ook advies hoe zelf te composteren.
7. Nieuwbouw wordt natuurinclusief gebouwd. De gemeente spoort woningcorporaties en vastgoedeigenaren aan om natuurvriendelijke aanpassingen zoals groene daken en nestgelegenheid te realiseren en/of te behouden bij renovaties. De gemeente geeft het goede voorbeeld met haar eigen gebouwen.
8. Elk kind krijgt een vorm van natuureducatie. De gemeente helpt basisscholen om natuurelementen te integreren in het reguliere onderwijsaanbod en zorgt dat kinderen door de hele stad op korte afstand naar een natuurpad of natuurspeeltuin kunnen.
9. De Singelgracht wordt een wilde gracht met rietoevers, groene daken op woonboten, en eilandjes waarop kikkers, libellen en watervogels zich thuisvoelen. Zo creëren we een nieuwe, robuuste groene verbinding van de Brettenscheg naar de Diemerscheg.
10. Boeren in landelijk Noord en de veenweidegebieden bij Weesp krijgen hulp bij de overstap naar landbouwmethoden die passen bij meer drassige gebieden. Dat voorkomt CO2-uitstoot en vergroot de aantrekkelijkheid van dit gebied voor weidevogels en recreatie.
11. De verantwoordelijke wethouder voor Dierenwelzijn formuleert een ambitieuze Agenda Dierenwelzijn voor de komende collegeperiode, die de intrinsieke waarde van dieren in de stad tot uiting brengt.
12. Overlast die veroorzaakt wordt door dieren, wordt zo veel mogelijk op een natuurlijke manier geminimaliseerd. De gemeente geeft prioriteit aan voorlichting van omwonenden om overlast te voorkomen.
13. Pachtcontracten voor visserijverenigingen worden afgebouwd. Amsterdam staat enkel beheersjacht toe onder strenge voorwaarden en als alle diervriendelijkere alternatieven hebben gefaald.
14. Er worden geen vergunningen afgegeven voor evenementen waarbij dieren als vermaak gebruikt worden of waar dieren beperkt worden in hun soorteigen gedrag, zoals circussen en dierenbeurzen. Dieren mogen niet gebruikt worden als toeristische attractie.
15. Amsterdam wordt een bontvrije gemeente. De wethouder gaat in gesprek met het kleine aantal winkels dat nog kleding en accessoires met bont verkoopt om hen aan te moedigen dat te staken. We moedigen scholen aan om mee te doen aan bewustwordingscampagnes over het gebruik van bont in kleding.
16. Op kinderboerderijen worden dieren gehuisvest naar hun natuurlijke behoeftes en leefomgeving. Er is geschoold toezicht en aandacht voor educatie over dierenwelzijn. Maneges garanderen het welzijn van hun paarden door te voldoen aan het Paardenbesluit van de Dierenbescherming.
17. Dierentuin Artis blijft de komende jaren het aantal diersoorten verminderen, vooral van dieren die veel ruimte nodig hebben. De gemeente ondersteunt Artis bij het verbeteren van het welzijn van de dieren door het vergroten van verblijven en het mogelijk maken van natuurlijk gedrag.

Wat hebben we al bereikt?

• Volkstuinparken, de groene longen van de stad, hebben langetermijnzekerheid gekregen. Onderhoud en ecologisch beheer blijft bij de volkstuinders, om de biodiversiteit te behouden.
• Er komt geen woningbouw in de Oeverlanden, zodat dit landschapspark aan de Nieuwe Meer een plek blijft voor wandelingen, sport en ruige natuur.
• In 32 buurten in Nieuw-West, Zuidoost en Noord werkt de gemeente samen met bewoners en woningcorporaties om de openbare ruimte toegankelijker, mooier en klimaatbestendig te maken.
• Op voorstel van GroenLinks richt de gemeente bermen, plantsoenen, groenstroken beter in door ze bereikbaar te maken en er bankjes, speeltoestellen of sporttoestellen voor alle doelgroepen op te plaatsen.
• In het Bosplan 2020-2030 wordt extra geïnvesteerd in de natuur, de bereikbaarheid van het Amsterdamse Bos met OV en fiets, natuureducatie en sport.
• Van groene bushokjes tot buurtmoestuinen, geveltuinen en postzegelparken: met de inzet van buurtbudgetten hebben buurtbewoners vele groene initiatieven bedacht en uitgevoerd.
• De verkeersader van de Wibautstraat via de Weesperstraat naar de IJtunnel verandert in een groene gordel met onder andere een middenberm vol bomen.