"Huizenbezitters kunnen tot een ton extra lenen dankzij Airbnb", dat was vorige week de boodschap van het ING Economisch Bureau, naar aanleiding van eigen onderzoek. Amsterdamse liberalen relativeerden dat meteen, want je maximale leenruimte wordt begrenst door je inkomen. Dat is waar, maar niemand ontkende meer wat GroenLinks al vreesde: Airbnb drijft huizenprijzen en woonlasten op. 

Omdat huizenkopers best nog extra willen en kunnen bieden - met Airbnb in het achterhoofd - leidt de extra verdienmogelijkheid van Amsterdamse woningen tot hogere woningwaardes. Dit zorgt voor hogere huren in het particuliere huursegment en een stad die nog minder toegankelijk is voor lagere inkomens. Afgelopen maand lanceerde GroenLinks fairbnb.amsterdam, om van bewoners te horen hoe vakantieverhuur beter kan.

Te koop: zeer geschikt voor Airbnbverhuur

"Steeds meer schaarse woonruimte wordt toeristisch en commercieel uitgemolken. Dat draagt zienderogen bij aan het onleefbaar worden van buurten, drijft waardes en woonlasten op, en drukt reguliere bewoning weg. Welke huisbaas wil een gewone huurder, als je schatrijk kunt worden met doorlopende toeristische verhuur?", zo schreven Rutger Groot Wassink en ikzelf in januari nog in het Parool.  

In advertenties prezen makelaars koopwoningen toen al aan met zinnen als 'ook uitstekend geschikt voor Airbnb'. Airbnb deed aan telefonische ronselacties in de Pijp en Oud-West, waarbij verbouwereerde Amsterdammers fijntjes werd gewezen op de gouden bergen die ze lieten liggen.

“Hele koningsstraat woont bijna geen buurtbewoner meer vanwege Airbnb. De Lastage, ooit buurt met actieve buurtbewoners, verschraalt en cohesie is ver te zoeken.

- Anoniem, bron: fairbnb.amsterdam

Te weinig actie vanuit de gemeente

Toch vond de zorg over het opdrijven van huizenprijzen in de gemeenteraad nauwelijks gehoor. Een onderzoeksmotie naar prijsopdrijvende effecten door grootschalige vakantieverhuur werd alleen door de oppositie gesteund. Naar aanleiding van het rapport van 's lands grootste bank stelde de SP schriftelijke vragen. Dat is mooi, want hopelijk is er daarmee een meerderheid in de raad die een einde wil maken aan het commercieel uitmelken van de woningvoorraad.

En dat werd tijd. Het Amsterdamse college maakte weliswaar extra geld vrij voor de handhaving van illegale hotels en de bestrijding van overlast, maar wijst voor het overige vooral naar anderen. Een meldplicht? Dat moet wel mogen van de minister. De maximale verhuurtermijn terugbrengen naar dertig dagen? Misschien is dat niet juridisch haalbaar. Van Airbnb eisen dat ze Amsterdamse regels borgen op hun site? Straks maakt Airbnb geen belasting meer over.

De fluwelen handschoentjes waarmee het Amsterdamse college Airbnb meent te moeten aanpakken miskent de onderhandelingspositie die Amsterdam heeft. Airbnb is gebaat bij een goede relatie met de gemeente, zij is zich bewust van de miljoenen die ze verdient aan onze stad. 

Amsterdams college kan niet langer wachten op Airbnb en Blok

Ook de afhankelijke opstelling ten opzichte van het Rijk roept vraagtekens op: het is immers niet zo dat minister Blok de Amsterdamse situatie anders inschat. Lagere inkomens de grote steden uitjagen is geen ongewenste bijwerking, maar een doel van Haags beleid. De grote steden moeten straks niet langer de emancipatiemachine voor rijk en arm zijn, maar een rijkenreservaat. 

“Met de huidige verhuurprijzen voor vakantieverhuur in Amsterdam zien verhuurders dit al gauw als inkomstenbron. Helaas hebben de buren vaak te maken met de lasten terwijl zij niet de financiële vruchten plukken van deze verhuur.

- Anoniem, bron: fairbnb.amsterdam.

Omdat zowel minister Blok als Airbnb het doel hebben elke meter woonoppervlak uit te melken, past het een stadsbestuur niet om zich afhankelijk op te stellen. Dit vraagt om standvastige, veelzijdige en activistische opstelling van het college.

Echte maatregelen

We zien dat andere Europese steden rigoureuze maatregelen nemen om de uitwassen van vakantieverhuur tegen te gaan. Amsterdam kan en mag niet achterblijven. Eerder deed GroenLinks verschillende voorstellen (zoals hier en hier): het beperken van de verhuurduur, harde afspraken met Airbnb om het overtreden van de Amsterdamse regels technisch onmogelijk te maken, maximaal één verhuuradres per verhuurder, een meldplicht en een verplichte instemmingsverklaring van de VvE. Ook kan gedacht worden aan een lijst van toegestane verhuurplatforms.

“Mogelijke regels die permanente verhuur kunnen voorkomen zijn: maximaal 30 dagen per jaar verhuren en/of dat een verhuurder alleen zijn eigen dagelijkse woning mag verhuren.

- Marc, bron: fairbnb.amsterdam

Tot nu toe heeft het gemeentebestuur vooral wat extra handhaving aangekondigd. Met het rapport van de ING en de voorbeelden uit andere steden (zoals Berlijn) is er voldoende aanleiding om vakantieverhuur in de huidige vorm te heroverwegen. Wat GroenLinks betreft is geen maatregel uitgesloten, wij zullen oplossingen blijven aandragen. De Amsterdamse woningvoorraad kan en mag geen commercieel verdienmodel zijn.

“Door het hebben van zoveel vakantieverhuur, is het erg moeilijk geworden om voor starters/jongeren/studenten een betaalbare woning te vinden. Waar vroeger mensen verhuisden worden nu de panden/woningen aangeboden op o.a Airbnb. Dit is toch van de zotten? De stad moet voor haar bewoners zijn. Niet voor haar toeristen. Recht op stad!

- L,  bron: fairbnb.amsterdam