De coronacrisis heeft een enorme impact op onze samenleving. Maar sommige groepen worden harder getroffen dan anderen. Al sinds maart waarschuwen partijen als de Verenigde Naties, Zorg Onderzoek Nederland en Atriadat vrouwen extra hard geraakt worden wat betreft hun rechten, veiligheid, en financiële stabiliteit.
Huiselijk geweld en het recht op abortus
Meldingen van huiselijk geweld zijn sinds de coronacrisis toegenomen. Vrouwen die met een gewelddadige partner thuis zitten kunnen moeilijker om hulp vragen. Daarnaast hebben we gezien hoe verworvenheden zoals het recht op abortus onder druk zijn gezet. Niet alleen is het minder makkelijk geworden om naar een abortuskliniek te reizen, ook de abortuspil mag volgens de wet niet worden opgestuurd. Zo wordt vrouwen die ongewenst zwanger zijn de noodzakelijke abortuszorg ontnomen.
Economische kwetsbaarheid
Ook op economisch gebied raakt de crisis vrouwen hard. Vrouwen hebben vaker dan mannen te maken met flexibele, tijdelijke, of deeltijdcontracten, waardoor hun financiële situatie kwetsbaar is. Ook hebben vrouwen vaker beroepen zoals oppas of schoonmaakster aan huis, die minder goed door de overheid kunnen worden beschermd. In een tijd van economische tegenwind ligt armoede dan sneller op de loer.
Vrouwen dragen ontzettend veel bij als het gaat om onbetaald werk: mantelzorg, zorg voor de kinderen, vrijwilligerswerk, en meer. Dit is het werk dat ander betaald werk altijd mogelijk heeft gemaakt; vrouwen vormen de ‘stille kracht’ achter de economie. Maar waarom wordt dit werk niet tot de economie gerekend, terwijl het er zo’n essentieel onderdeel van uitmaakt? Waarom worden taken als zorg en het huishouden niet als net zo belangrijk gezien?
Tijd voor gendersensitief beleid
De coronacrisis heeft licht geworpen op de ongelijke positie van vrouwen in de Nederlandse samenleving. Daarom moeten we, nu rijk en gemeente moeten bezuinigen, ‘gendersensitief’ te werk gaan. Dat wil zeggen dat bij het maken van beleid nadrukkelijk moet worden gekeken naar hoe dat een verschillend effect kan hebben afhankelijk van gender. Dat moet door vrouwenorganisaties uit het maatschappelijk middenveld een prominentere rol te geven in de beleidsprocessen. Zij signaleren belangrijke zaken die overheidsinstanties niet signaleren. Het is onze taak om ervoor zorgen dat de lasten van de coronacrisis niet onevenredig op de schouders van vrouwen komen te liggen.
Bij bijvoorbeeld het stimuleren van werkgelegenheid moet rekening worden gehouden met de verschillende banen die traditioneel toegedicht worden aan mannen of vrouwen. Gendersensitief beleid garandeert dat we niet alleen investeren in banen waar vooral mannen werkzaam zijn, zoals de bouw, maar ook in banen in de horeca, cultuur en de detailhandel, waar veel vrouwen werken. Daarnaast worden barrières die vrouwen tegenkomen bij werk dat nu nog vooral door mannen gedaan wordt, weggehaald. Voorbeelden zijn werkuren aanpassen zodat ze makkelijker te combineren zijn met kinderzorg. GroenLinks is verder groot voorstander van een investeringsfonds voor initiatieven van vrouwelijke ondernemers, om hun onderneming een verdere financiële boost te geven en zo vrouwelijk ondernemerschap te steunen.
Waarborg de vrijheid en veiligheid van vrouwen
Beleid in de coronatijd moet daarnaast ook specifiek rekening houden met de risico’s voor en behoeften van vrouwen. Bijvoorbeeld bij ongewenste zwangerschap moet abortus een bereikbare en toegankelijke optie blijven, ook in tijden van corona. Daarnaast moet het melden van huishoudelijk geweld makkelijker worden gemaakt, zodat vrouwen in thuisisolatie niet de dupe zijn.
Denk ook aan een jaarlijkse rapportage om zicht te houden op de effecten van de coronacrisis op vrouwen op de lange termijn. Zo’n rapport moet dan metingen bevatten op gebied van financiële zekerheid en onafhankelijkheid, fysieke en mentale gezondheid, veiligheid binnen- en buitenshuis, en bewegingsvrijheid. Al de bovengenoemde maatregelen helpen ongewenste effecten op gendergelijkheid te voorkomen, en stellen vrouwen en meisjes meer centraal. Zo zorgen we ervoor dat de vooruitgang die we de afgelopen decennia hebben geboekt niet onder druk komt te staan.