Het probleem van brandveiligheid gaat in de meeste gebouwen om brandwerende scheidingsconstructies die niet goed zijn gebouwd of onderhouden, niet werkende rookmelders en geblokkeerde vluchtroutes. Toch voldoen de containerwoningen wél aan wet- en regelgeving. Dat is gek. Landelijke regels over brandveiligheid van tijdelijke woningen lopen eigenlijk achter op de realiteit. Dat is zorgwekkend, al helemaal omdat in deze tijdelijke woningen veel mensen wonen die net beginnen hun leven op te bouwen in Amsterdam. Iedereen verdient een woonplek, een thuis, dat goed beschermd is en veilig.
Betere voorlichting
Een deel van de reden waarom de gebouwen niet zo brandveilig zijn, komt omdat bewoners niet weten hoe ze problemen moeten herkennen. Daarom is het zo belangrijk dat bewoners genoeg weten over brandveiligheid. Uit gesprekken met bewoners van Riekerhaven blijkt dat zij nooit geïnformeerd zijn over brandveiligheid en ook nooit veiligheids- of ontruimingsoefeningen hebben gedaan. Laten we daar beginnen. Bewoners moeten echt de juiste kennis hebben en nauw betrokken worden bij maatregelen voor brandveiligheid. Wij dienden daarom met andere partijen een motie in, die ervoor moet zorgen dat bewoners van tijdelijke complexen voorlichting krijgen over brandveiligheid en vluchtroutes. Dit voorstel is aangenomen in de raadsvergadering van 5 april jl.
Wet- en regelgeving aanscherpen
Ondanks dat de brandweer snel ter plaatse was, verspreidde het vuur zich in rap tempo. Onderzoek van de brandweer liet zien dat de huidige wet- en regelgeving eigenlijk niet veilig genoeg zijn. Een brand als die in Riekerhaven voldeed aan de wet en was dus niet voorkomen als alles klopte met de regels. Dit is heel zorgwekkend. We moeten de wet- en regelgeving herzien om de veiligheid van alle Amsterdammers te garanderen. In 2005 is na een brand op Schiphol-Oost, met hetzelfde soort schildakconstructie als Riekerhaven, een wegwijzer opgesteld voor de bouw van dit soort tijdelijke woningen. Bij die wegwijzer zijn er extra eisen voor brandveiligheid meegenomen, omdat nóg een brand natuurlijk voorkomen moest worden. Volgens de brandweer was het Riekerhavencomplex niet verloren gegaan als het voldeed aan deze extra eisen van de wegwijzer. Ook omdat die eisen specifiek ingingen op de schildakconstructie die Riekerhaven heeft. De holle ruimtes in zo’n dak zorgen voor een snelle brandverspreiding en maken het lastig de brand snel te blussen. We moeten daarom niet alleen de wet- en regelgeving updaten zodat het zo veilig mogelijk is, maar ook per gebouw dat we bouwen kijken of er nog extra dingen nodig zijn om de veiligheid te garanderen.
Bovendien zijn de bouwblokken van Riekerhaven al erg lang in gebruik, langer dan gepland. Na een verhuizing van de Houthavens naar Riekerhaven zijn deze ‘tijdelijke’ locaties technisch gezien wel tijdelijk, maar de blokken zelf gaan al een stuk langer mee. Dat gaat nu nog niet tegen de regels in. Dat is niet goed. Er is een reden waarom deze blokken tijdelijk gebruikt kunnen worden. Daarom zien wij het liefst dat de eisen voor tijdelijke bouw worden uitgebreid. En dat gaat niet alleen over brandveiligheid, maar ook bijvoorbeeld over het beperken van schade aan de omgeving en het milieu. Daarom willen we gaan kijken of we bij de invoering van de nieuwe, landelijke Omgevingswet extra eisen kunnen stellen aan tijdelijke unitbouw. Want er is ook aandacht vanuit het Rijk en in de Tweede Kamer. Brandveiligheid is niet alleen een probleem van Amsterdam. Landelijke regels moeten iedereen in Nederland beschermen tegen brand. Maar laten we hier in Amsterdam ondertussen kijken of we verder kunnen gaan dan de wet eist, zodat niemand meer afscheid hoeft te nemen van foto’s of knuffels van vroeger.