Gaat macht ontwikkelen ten koste van persoonlijke veiligheid? Kan je open en vrij een gesprek voeren over het ontwikkelen van (persoonlijke) macht? Hoe komt een vrouw op “the next Level” in een hiërarchie? Dinsdagavond was Tania Barkhuis bij een discussie over vrouwen en macht bij Andrée van Es thuis. Er waren ongeveer 20 vrouwen aanwezig: directeuren, journalisten, politici, enz. Inleiding voor het gesprek was het boek “Lean in” van Sheryl Sandberg en genderstereotypen.
Blog Tania Barkhuis
Waarom zo weinig vrouwen aan de top?
In het boek 'Lean In' kijkt Sheryl Sandberg naar de vraag waarom vrouwen zo weinig in leidersposities terechtkomen. Ze zet de oorzaken uiteen en biedt overtuigende no-nonsense oplossingen die vrouwen kunnen helpen hun volledige potentieel te benutten. Sandberg (Chief Operating Officer bij Facebook) combineert persoonlijke anekdotes met harde data, om op die manier door de laag ambiguïteit en vooroordelen rond vrouwen en leiderschap heen te prikken. Ze deelt haar successen en haar mislukkingen, en de keuzes die ze maakte in haar privéleven. Verder geeft ze adviezen over onderhandelen, mentorschap en het bouwen aan een interessante carrière.
Het gesprek dinsdag wordt in een sfeer van vertrouwen en veiligheid gevoerd. Iedereen mag bijdragen en alle inbreng wordt serieus beantwoord. In de discussie komen veel voorbeelden naar voren over hoe vrouwen “gedist” worden als ze bezig zijn invloed te verkrijgen. Vooral de jongere vrouwen hebben veel te melden: wanneer je als "bitch" wordt bekeken, hoe je gedist wordt op je uiterlijk, juist als je een keer een goed gevoel hebt over de inbreng die je gehad hebt in een bijeenkomst, vaak met veel mannen en jij als enige vrouw daarbij.
De aanwezige directeuren houden zich stil, luisteren, geven enkele momenten van herkenning, maar komen niet met voorbeelden hoe zij een stevige stap omhoog in de hiërarchie hebben gemaakt. Ja toch, één voorbeeld, dat een vrouw deze positie was gegund door haar voorgangster, en nu is zij ook op de uitkijk voor haar opvolg(st)er.
Macht vervormt
Macht is ook vervormend, op hoge posities wordt je harder naar anderen en de consensus in de groep is dat het goed is dat vrouwen dat niet willen. Het verhardt je, haalt niet het beste in je naar boven. En hier zit ook een addertje onder het gras. “Are you running with the pack or with the herd?” vraagt Frank Underwood in House of Cards.[1] Roedel gedrag gaat over hiërarchie, strijd om het leiderschap, collectief agressief gedrag naar buiten maar ook onderling. Kudde gedrag gaat over de macht in aantal, bescherming wordt geboden aan de meerderheid doordat een paar slachtoffers aan de rand de grote kudde niet beïnvloeden. Kuddegedrag dwingt tot aanpassen.
In het dagelijks leven geven we hier mannelijke of vrouwelijke culturele genderstereotypen aan. Mannen zijn … Vrouwen zijn … Maar los van genderstereotypen gaat groeien in een carrière gepaard met verandering van omgeving. “It is lonely at the top.”
Hoe helpen we elkaar?
Als de aantallen groot genoeg zijn kunnen vrouwen elkaar helpen op de carrièreladder. Maar die ene vrouw die naar een level wil waar nog geen vrouwen zijn, die gaat op dit moment een eenzame weg. Als vrouwen niet door het kopiëren van mannelijk gedrag door het glazen plafond willen komen, zullen ze vormen van onderlinge steun moeten ontwikkelen, die verder gaat dan veiligheid bieden. Dit kan door een vrouw de kans te geven zich te onderscheiden van anderen, door haar hier niet op te aanspreken maar juist stimuleren dat ze opvalt en aandacht krijgt. En hoe doe je dat zonder je onveilig te voelen? Dat is een vraag die dinsdag nog onvoldoende is beantwoord. Waren de directeuren daarom zo stil?
[1] House of cards is een Amerikaanse Tv-serie over politiek en macht