Terwijl Duitse steden inmiddels overal vieze oude auto’s weren waardoor ze massaal de Nederlandse markt overspoelen, blijven milieuzones voor personenauto’s voor de Amsterdamse VVD (duo)raadsleden Bas van ’t Wout en Stefan de Bruijn “onbespreekbaar”. Het weren van oude vieze diesel- en benzineslurpers is echter niet alleen goed voor de volksgezondheid; het is ook uiterst effectief en kosteneffectief. Helaas steekt de VVD liever de kop in het electorale zand, en intussen wordt Nederland het vieste jongetje van Europa.
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) rapporteerde onlangs over de spectaculaire toename van de import van oude dieselauto's en de grote gevolgen die dit heeft op de luchtkwaliteit in Nederlandse steden. Sinds de meeste Duitse steden milieuzones hebben ingevoerd wordt Nederland overspoeld met sterk vervuilende dieselbakken uit de jaren tachtig. In 2011 alleen waren het er al 10.000, met belastingvrijstelling voor oldtimers. Maar ze stoten daarbij tot wel honderd keer meer fijnstof uit dan nieuwe auto’s.
In Amsterdam levert het wegverkeer verreweg de grootste bijdrage aan de luchtvervuiling, en daarmee aan de ziektelast en voortijdige sterfte. Met name oude diesels zijn de grote boosdoener. Uit milieuoogpunt maakt een diesel van 15 jaar oud of een 'oldtimer' van 25 jaar oud dan weinig verschil; het gaat er om wat de auto uitstoot en hoe hij wordt gebruikt. Een goed onderhouden klassieker die amper kilometers maakt, of een oud barrel voor dagelijks woon-werk-verkeer maakt voor de lucht dus wel een enorm verschil. Daar komt bij dat juist het stop-and-go stadsverkeer relatief fors meer uitstoot leidt dan de snelweg. De belastingvrijstelling voor importdiesels waartoe de Tweede Kamer vorig jaar besloot leidt dus tot forse extra milieuproblemen in de stad.
De logische oplossing zou zijn om voertuigen die onevenredig veel vervuilen uit de stad te weren. Dat kan naar Duits voorbeeld met een milieuzone gebaseerd op uitstoot, zoals Amsterdam dat ook met vrachtwagens doet. Zo’n milieuzone is niet alleen uit oogpunt van volksgezondheid nodig; de maatregel is ook de meest effectieve en kosteneffectieve. Aanschaf van zuinige en schone (elektrische!) modellen is bovendien beter voor de economie dan het importeren van tweedehands diesels. Echte oldtimers kunnen worden uitgezonderd, of krijgen de mogelijkheid een ontheffing aan te vragen voor een bezoek aan een evenement of clubdag in de stad. Fans van klassieke voertuigen kunnen er geen moeite mee hebben, want ook voor hen is schone lucht van levensbelang.
De VVD meent dat milieuzones asociaal zijn, maar het vervuilen van andermans longen is veel asocialer. Terwijl de wereld elders steeds schoner wordt door milieumaatregelen die hun effect bewijzen, blijft Nederland achter door laks VVD-beleid van Den Haag. Het is onacceptabel dat Amsterdammers blootgesteld worden aan nog meer vieze diesels. Amsterdam moet daarom een voortrekkersrol spelen bij de ontwikkeling van zo’n milieuzone. Daarmee kan de hoofdstad een voorbeeld worden voor andere Nederlandse gemeenten.
Ivo Stumpe, Campagneleider Verkeer bij Milieudefensie