Op 5 juli 2011 is het kraakpand ‘Schijnheilig’ aan de Passeerdersgracht ontruimd. Het pand was niet gebarricadeerd en de toegang was open, er waren geen personen in het pand meer aanwezig. Wel demonstreerden een groep van ongeveer 200 personen tegen de voorgenomen ontruiming voor het pand op de Passeerdersgracht. Toch resulteerde de ontruiming in een arrestatie van 150 demonstranten. GroenLinks stelt deze arrestatie en de handelingswijze van de politie ter discussie in de schriftelijke vragen die vandaag aan het College van B&W worden gesteld.
Op de ochtend van 5 juli was de Passeerdergracht voor Schijnheilig licht gebarricadeerd met twee geïmproviseerde podia waar vier mensen aan vast geketend zaten. De bewoners en gebruikers van cultureel centrum Schijnheilig hadden zich voorbereid op een ‘ludieke ontruiming’ en hebben dat ook zo gecommuniceerd naar zowel de demonstranten als naar de politiewoordvoerder.
Tegen 7 uur in de ochtend arriveerde de ME op de Passeerdergracht die met bussen aan twee kanten van de straat de groep demonstranten min of meer insloot. Daarna heeft de ME de demonstranten tot tweemaal toe bevolen weg te gaan. Toen de groep daarop niet wegging werd een charge ingezet waarbij er volgens ooggetuigen en het Parool op de demonstranten werd ingeslagen. De demonstranten werden daarbij richting Prinsengracht gedreven, waar ook een ME linie stond. Door enkele demonstranten werd er daarop met voorwerpen naar de ME gegooid. GroenLinks verwerpt ondubbelzinnig de openlijke geweldpleging dat door enkele aanwezigen is vertoond.
Bij de hoek met de Prinsengracht kon een klein deel van de demonstratie buiten de linie komen. De overgebleven 150 demonstranten werden, ingesloten door twee pelotons ME, verder de gracht op geduwd. Demonstranten die niets met enig geweld te maken hadden en probeerden uit de menigte te ontkomen, werd dat onmogelijk gemaakt, ook als zij daar rustig om verzochten.
Politiefunctionarissen in burger zijn vervolgens de personen die zij aanmerkten als de geweldplegers op hardhandige wijze op gaan pakken. Dit gebeurde terwijl de demonstranten waren ingesloten en geen ruimte hadden om zich uit de voeten te maken. Daarop volgden nog meer schermutselingen en geweld tussen de politie en de demonstranten. De politie is vervolgens overgegaan tot het aanhouden, arresteren en afvoeren in bussen van alle nog aanwezige demonstranten.
Op grond van het vorenstaande hebben ondergetekenden de eer, namens de fractie van GroenLinks, op grond van artikel 45 van het Reglement van orde voor de raad van Amsterdam, de volgende schriftelijke vragen te stellen:
1. Op de Passeerdersgracht heeft de politie de demonstranten tot twee maal toe het bevel gegeven zich te verwijderen. Hoe heeft de politie zich ervan verzekerd dat het bevel door iedereen te horen en verstaan was? Kon men praktisch aan die oproep gehoor geven? Was daarbij duidelijk hoe en in welke richting men aan die oproep gehoor kon geven?
2. Wat maakte dat de politie het nodig achtte om al na twee waarschuwingen over te gaan op het uitvoeren van charges?
3. Zijn acties die zouden leiden tot een vreedzame verwijdering van de demonstranten waarbij charges niet nodig zouden zijn op dat moment overwogen? Bijvoorbeeld in samenwerking met woordvoerders van Schijnheilig? Zo ja, waarom zijn die niet uitgevoerd? Zo nee, waarom niet?
4. Waarom is gekozen om de demonstranten richting de prinsengracht te drijven terwijl door de aanwezigheid van veel politiebussen en een linie ME de menigte zich daar niet kon verspreiden? Is doelbewust gekozen om de menigte in te sluiten?
5. Door deze insluiting was het voor personen die niets met het geweld te maken hadden en zich uit de menigte los probeerden te komen, onmogelijk om weg te komen. Is hier doelbewust voor gekozen om niemand uit de menigte te laten ontkomen? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom is geen ruimte gemaakt zodat deze personen weg konden komen uit de menigte?
6. Waarom is gekozen om op de Prinsengracht arrestatieteams in burger in te zetten om de geweldplegers uit de menigte te halen? Is er op geanticipeerd dat dit tot escalatie zou kunnen leiden? Zijn er andere methoden waarmee de politie de raddraaiers uit de menigte had kunnen halen om hen te arresteren wegens openlijke geweldpleging? Zo ja, waarom zijn deze niet ingezet?
7. Waarom is gekozen om alle demonstranten, ook degenen die overduidelijk niets met het geweld te maken hadden, aan te houden en te arresteren?
8. Tijdens het verhoor is demonstranten meegedeeld dat zij waren aangehouden vanwege verstoring van de openbare orde, de demonstranten waren immers gaan zitten op de weg. De demonstranten zijn echter pas op de weg gaan zitten, als vreedzaam protest, toen de politie hen kenbaar had gemaakt dat zij allen gearresteerd waren. Kan het college uitleggen op welke grond de demonstranten zijn aangehouden?
9. Hoe beoordeeld het college het optreden van de ME en de arrestatieteams en het geweld dat tegen de demonstranten is gebruikt?
10. Hoe beoordeelt het college de arrestatie van ruim 150 personen op verdenking van het verstoren van de openbare orde?