Woensdag 20 januari werd het enquêterapport NoordZuidlijn in de raad besproken.
De enquête werd vorig jaar ingesteld op initiatief van GroenLinks en de PvdA na het aftreden van wethouder Herrema.
De discussie cirkelde voornamelijk rond de kernconclusie van het rapport: Het definitieve aanlegbesluit in 2002 had niet genomen mogen worden. Het college had het zo nooit mogen voorleggen, en de raad had het zo niet mogen goedkeuren.

Het lukte de raad slecht om ook zelfreflectie te betrachten. PvdA, D66, VVD en CDA hadden grote moeite om toe te geven dat ze inderdaad beter hadden moeten nadenken in 2002, kritischer hadden moeten zijn. Maar ze wilden toen niet zien dat er in de onderhandelingen met het Rijk, maar vooral met de aannemers, van alles was weggegeven. GroenLinks heeft in de jaren voorafgaand aan het definitieve aanlegbesluit volop meegedaan in de plannenmakerij, maar toen het in de aanbestedingsfase steeds duurder was geworden, terwijl de lumpsumafspraak met het Rijk onwrikbaar was volgens het college, besloot GroenLinks in 2002 nee te zeggen.

Maar ook het huidige college, dat staatsrechtelijk hetzelfde instituut is als het vorige college,  had in eerste instantie moeite om te zeggen wat het moest zeggen, en waar ook GroenLinks om vroeg: erkenning dat het besluit niet alleen ‘met de kennis van nu’, maar juist ook met de kennis van tóen niet had mogen worden voorgelegd aan de gemeenteraad. Uiteindelijk erkende het college dat het toen fout was gedaan, maar zonder helemaal uit te spreken dat het ook met de kennis van tóen niet had gemogen. Die omzichtigheid had te maken met de positie van de enig nog zittende bestuurder van de ploeg van 2002, de burgemeester. GroenLinks gaf duidelijk aan het ‘offeren’ van Cohen een ongewenste gevolgtrekking te vinden. De SP hield vast aan afkeuring van de reactie van het college, ook nadat ze toch al diep gebogen waren, maar kreeg geen steun meer.

GroenLinkswoordvoerder Jeanine van Pinxteren diende een belangrijke motie in waarmee de raad beter wordt toegerust om grote, complexe projecten te beoordelen. Bij zo’n project is er voortaan 1 promille van de projectbegroting beschikbaar om een onafhankelijk extern onderzoek te laten doen in opdracht van de raad naar de deugdelijkheid van het voorstel. Als we dat in 2002 hadden gedaan, had ook de rest van de raad kunnen inzien: dit deugt niet. De motie werd met algemene stemmen aanvaard.

Klik hier voor de spreektekst van Jeanine in de raad en de tekst van de motie.

Op http://www.gemeenteraad.amsterdam.nl  kunt u de hele vergadering naluisteren en binnenkort ook zien en lezen.