Het rapport van de enquêtecommissie Noord/Zuidlijn, dat in maart jl. op initiatief van GroenLinks en de PvdA is gestart, is dinsdag 15 december verschenen. En – de media meldden het al uitvoerig – het is inderdaad snoeihard. Het project dat nu al jaren van probleem naar probleem, van incident naar incident struikelt, blijkt van meet af aan verkeerd aangepakt te zijn.

De organisatie was zwak, wensdenken was belangrijker dan realistische inschattingen. Het ambtelijk apparaat was niet bekwaam genoeg om dit voor te bereiden. De verschillende wethouders, zowel degene die in de voorbereidingsfase verantwoordelijk waren, als degene van de uitvoeringsfase, hadden daar onvoldoende grip op en overzagen daardoor niet de ingebakken risico’s. Sinds het aantreden van het rood-groene college van PvdA en GroenLinks in 2006 is al veel veranderd, maar er moet nog meer gebeuren.


Meest duidelijk is de uitspraak dat het definitieve go-besluit in 2002 op dat moment niet genomen had mogen worden. Het college had het zo nooit mogen voorleggen, en de raad had het zo niet moeten accepteren. Redenen die daarvoor worden genoemd:

  • de volstrekt overspannen bouwmarkt voor infrastructuurprojecten had hele slechte aanbestedingsresultaten opgeleverd;
  • vervolgens was lang onderhandeld om op een prijs binnen het budget uit te komen. En daarbij waren allerlei risico’s (met grote financiële gevolgen) bij de gemeente terecht gekomen;
  • de afspraak uit 1999 over een lumpsum (vast bedrag, overschrijdingsrisico geheel bij de gemeente) had nooit gemaakt mogen worden. Al in 2002 was het al veel duurder dan in 1999 berekend.

Dit zijn precies de redenen die de GroenLinksfractie in 2002 deden besluiten om tegen de aanleg te stemmen, onder schampere reacties van de voorstemmers (VVD, PvdA, CDA en D66). De eerste reactie van de GroenLinks fractie nu is: het is een leesbaar, gedegen rapport dat zeker geschikt is om een belangrijk doel te dienen van de enquête, namelijk lessen leren voor de toekomst. Niet alleen de toekomst van de Noord/Zuidlijn maar ook lessen voor andere grote projecten. De commissie heeft zich heel goed gehouden aan de opdracht die de raad had meegegeven. Onze fractiegenoot Barn Geurts heeft er maandenlang keihard aan gewerkt. We zijn trots op hem.

We gaan in het kerstreces op reis met het honderden pagina’s dikke rapport onder de arm om goed te bestuderen wat er allemaal mis was aan de voorbereiding, de besluitvorming en de uitvoering van de Noord/Zuidlijn. In januari wordt het rapport in de raad behandeld. Op de website http://www.enquetenoordzuidlijn.nl  zijn alle stukken te vinden. Het eindrapport, het hele archief met de openbare verhoren, etc.

Jeanine van Pinxteren