Ik ben net terug uit New York, een inspirerend werkbezoek rond zorg en groen. Wat opvalt is de enorme betrokkenheid van de 'communities'. In alle delen van de stad zijn Community Boards actief die een belangrijke rol spelen in plannen voor buurten, zoals buurt- en gezondheidscentra, parken en speelterreinen. De Community Boards worden benoemd door de City Council, de gemeenteraad. De leden zijn vaak activisten, die zich hebben onderscheiden door hun inzet voor maatschappelijke zaken.
In de Bronx bezochten we de armste buurt van New York, waar armoede en ongezondheid hand in hand gaan. Obesitas en diabetes liggen ver boven het al hoge gemiddelde, maar ook HIV en Aids in hoge percentages. Volgens de medewerkers van het South Bronx Health Center for Children and Families, heeft dat ook te maken met de machocultuur in de South Bronx: een groot taboe op homoseksualiteit en het gebruik van condooms. 20% van de jongeren die hier dakloos raakt is door de ouder(s) het huis uitgeschopt vanwege lbgq (lesbian, bisexual, gay or questioning about this).
Het Health Center werkt veel samen met de 'local communities' net als het 'Pathways to housing', een project waarin voormalig daklozen met psychische problematiek intensief begeleid worden in een zelfstandige woning. Mensen die dakloos dreigen te raken door financiële problemen kunnen zich melden bij diverse 'community center', of te wel buurthuizen.
De sterke rol van de communities is ook deels een goedmaker van de zwakkere rol van de overheid en de grote versnippering binnen de overheid. Zeker de gebrekkige zorgverzekering zorgt voor veel ellende. Alleen wie heel arm is of oud, is via de overheid verzekerd. Maar bijvoorbeeld een alleenstaande moeder die 1200 dollar per maand verdient (zo'n 800 euro) moet de verzekering voor haar gezin zelf betalen en het is al bijna onmogelijk om huur en levensonderhoud hiervan te betalen.
Ik ben zeer onder de indruk van de aanpak van groen en parken. Er is veel meer dan het geweldige Central Park in New York. Mayor Bloomberg heeft parken tot topprioriteit gemaakt en investeert er veel in. Actieve burgers zijn vaak de drijvende kracht, voeren actie voor een park en werven fondsen. De klapper is de High Line, een park op oude rails die dwars door de gebouwen van het vroegere 'meat district' loopt. Ooit gebruikt voor vleesvervoer, nu gered van verval door een groep bewoners, de Friends van de High Line. Zij hebben de stad overtuigd en nu wordt dit park zelfs gezien als motor achter de vernieuwing van deze wijk.
Het is veelzeggend dat het departement van Economische Ontwikkeling dit project leidt. De prijzen van appartementen zijn enorm gestegen sinds de aanleg van het High Line park. Het lukt in New York dan ook bijzonder goed om projectontwikkelaars en eigenaren van appartementen te laten meebetalen aan groen voor hun deur, zoals in het Riverside park langs de Hudson rivier en het Brooklyn Bridge Park.
Waar bij ons nog veel gepraat wordt over zulke constructies, gebeurt het daar gewoon. New York heeft groen hoog in haar vaandel, of het nu om Manhattan of om de Bronx gaat. Door actieve burgers, een actief stadsbestuur en vele creatieve financiële constructies.
Marijke Vos