Goed nieuws! Er is meer ruimte voor fietsers en met name voetgangers in het overvolle stadshart. De verkeersmaatregelen rond het Muntplein zijn namelijk ingegaan. Dat betekent dat van de vier autostromen die op dit plein samenkwamen, er nog maar één overblijft.

Prioriteit bij voetgangers en fietsers

De kop van de Vijzelstraat is autovrij, de Amstel is eenrichtingsverkeer de stad uit, vanuit de Nieuwe Doelenstraat kun je niet meer naar het zuiden en vanaf het Spui kun je niet meer het Singel opdraaien richting de Munt. Daarmee is het gehele gebied Spui, Koningsplein en Vijzelstraat zo goed als autovrij geworden en zijn fietsers en met name voetgangers hier eindelijk dominant in de verdeling van de ruimte.

Het was een oude wens van GroenLinks. Al vijf jaar geleden schreef toenmalig GroenLinks stadsdeelvoorzitter Jeanine van Pinxteren in haar nota de Bereikbare Binnenstad "De unieke kwaliteit van de Amsterdamse binnenstad is dat alles te voet bereikbaar is. Deze aantrekkelijke eigenschap wil het stadsdeel behouden en versterken. Daarom ligt de prioriteit bij de voetganger – meer dan bij andere vormen van verkeer of vervoer.”

In die nota stond ook een stappenplan om de Munt te laten komen tot een grotendeels autovrij plein. Eerder dan toen verwacht, is dat eindbeeld nu in 2016 al werkelijkheid aan het worden. Dat zegt iets over de wending die het politieke en maatschappelijke debat heeft genomen.

Auto wordt gezien als obstakel

Steeds meer bewoners, ondernemers en politici zien dat de auto in de binnenstad eerder een obstakel dan een hulpmiddel is voor bereikbaarheid en vrijheid van beweging. De auto-file van vier kanten op een zaterdagmiddag rond De Munt was voor velen een bron van onveiligheid en irritatie. Steeds meer wordt nu ingezien dat de druk op de openbare ruimte zó groot is, dat het niet meer te rechtvaardigen valt om met zo’n ruimtevretend vervoermiddel als een personenwagen door de stad heen te rijden. De fracties van GroenLinks en D66 vroegen hier steeds weer aandacht voor en wilden dat het college haast maakte met oplossingen.

Toen de huidige VVD-wethouder Pieter Litjens onderzoek deed naar de verkeersstromen in het gebied, bleek dat ruim 60 procent van het autoverkeer hier geen herkomst of bestemming had: ze reden er alleen maar door de binnenstad heen. En daarmee hinderden ze andere verkeersgebruikers om zich er vrij en veilig te bewegen. Met die cijfers in de hand nam de wethouder de vlucht naar voren en stelde de gemeenteraad deze maatregelen voor om het doorgaande autoverkeer in één keer uit de binnenstad te halen.

Meer rust en ruimte

De komende periode zal het rond de Munt en de voormalige toegangswegen nog flink wennen zijn, maar als de routeplanners zijn aangepast en we een paar maanden verder zijn zullen mensen zich - net als vroeger bij het autovrij maken van de Leidsestraat - afvragen waarom het niet veel eerder was bedacht.

Nu al, vanaf dag één, is te zien hoe veel meer rust en ruimte er is op de Vijzelstraat en rond het Spui. De volgende stap is nu het herinrichten van met name de Binnenamstel op de nieuwe verkeerssituatie, want dan komt ook de kwaliteit van de openbare ruimte meer tot zijn recht en kunnen hier eindelijk normale stoepen komen. Dat zal komend jaar gebeuren.

Voor GroenLinks zijn de maatregelen in ieder geval een aanmoediging om ook op andere plekken in de stad de openbare ruimte meer in te richten voor mensen in plaats van blik.