Iedereen die er jonger uitzag dan 23 jaar kon op 28 mei 2008 in het stadsdeel De Baarsjes aangesproken worden door de politie en een leerplichtambtenaar. De vraag die ze stelden was: “Waarom ben je niet op school of op je werk?” Die jongeren boven de 18 die een baan bleken te hebben, moesten vervolgens bewijzen dat ze niet spijbelden. Er werd door leerplichtambtenaren of politie gebeld met hun werkgever of stagebegeleider om het te controleren.

Voor Fenna Ulichki, gemeenteraadslid voor GroenLinks, was dit reden voor een interpellatie tijdens de raadsvergadering van 4 juni. GroenLinks is voorstander van de recent ingevoerde intensieve controle op de leerplicht, zoals huisbezoeken aan notoire spijbelaars, maar de actie van stadsdeel De Baarsjes gaat veel te ver. Het is natuurlijk belangrijk dat alle jongeren een startkwalificatie behalen zodat ze een goede kans hebben op de arbeidsmarkt, maar dat doel heiligt niet alle middelen. De meerderheid van de gemeenteraad was dat met GroenLinks eens en stemde voor de motie van Fenna Ulichki die deze manier van aanspreken van jongeren boven de 18 jaar verwerpt.

Op mensen afstappen die jonger lijken dan 23 jaar en zonder enige aanleiding vragen naar hun dagbesteding is op zijn zachtst gezegd vreemd. GroenLinks vindt dat het geen pas geeft jongeren op straat als kinderen te behandelen. Het stadsdeel kan niet op deze manier de leerplicht gebruiken om een openbare orde probleem (rondhangende jongeren) op te lossen.

De wettelijke basis van de actie is zeer schimmig. Jongeren boven de 18 jaar zijn niet meer leerplichtig. Door het stadsdeel De Baarsjes wordt een zogenaamde ‘RMC-wet’ opgevoerd. RMC is echter een nieuw beleidskader dat ervoor moet zorgen dat elke jongere een startkwalificatie haalt. Het is een opdracht aan gemeenten en stadsdelen om uitval tegen te gaan. Het is dus nadrukkelijk geen leerplicht. Jongeren boven de 18 zijn dus niet verplicht zich op straat te identificeren als ze niets misdaan hebben.

Fenna Ulichki maakt zich tenslotte zorgen over een negatief bijeffect van deze actie. Het controleren van jongeren door het bellen met werkgever of stagebegeleider creërt immers negatieve beeldvorming. “U werkt bij Schiphol zegt u? Dan gaan wij even bellen.” Fenna Ulichki: "Wat moet die werkgever denken over zijn werknemer als er een telefoontje komt van de politie?"

Tijdens het debat in de raad woensdag werd duidelijk dat Wethouder Lodewijk Asscher het positief vond om 'kinderen' op deze manier aan te spreken. De meerderheid van de raad bleek echter niet achter de actie van het stadsdeel te staan en steunde de motie van GroenLinks die deze leerplichtactie afkeurt.