Al decennia wordt er gesproken over de 'kloof' tussen kiezers en gekozenen; over de afstand tussen  burgers en 'de politiek'. En al heel veel oplossingen zijn daarvoor aangedragen, de één met nog grotere implicaties dan de andere. Politieke vernieuwing, andere kiesstelsels, referenda en gekozen burgemeesters zijn een paar voorbeelden. Maar laten we beginnen bij één van de oorzaken: het politieke proces, en zeker het lokale, is nog altijd te ondoorzichtig.

In het hele proces van politieke besluitvorming gaat het over voorstellen, debatten, stemmingen, moties, amendementen, begrotingen en besluiten. Maar hoe een voorstel tot besluit of tot een begrotingsmaatregel komt, en met name hoe individuele raadsleden stemmen, is lang niet eenvoudig te volgen. Voor de geïnteresseerde burger is het eigenlijk ondoenlijk om te achterhalen wat politici doen.

Neem bijvoorbeeld Amsterdam: op dit moment is het niet mogelijk om per partij of per raadslid een stemoverzicht in te zien. Als je als Amsterdammer wilt weten hoe een bepaald besluit tot stand is gekomen ga je natuurlijk op de website van de gemeente zoeken. Bij zo’n zoektocht moet je  handmatig de relevante stukken of nota’s doorspitten. Soms staan die bij een projectpagina of bij de agenda van de betreffende raadsvergadering. Maar dan moet je dus wel weten hoe het betreffende project precies heet in het gemeentelijk jargon, of wanneer die raadsvergadering precies plaatsvond.

Om vervolgens te weten te komen wat de politieke partijen ergens van vonden, moet je de notulen napluizen. Maar die staan weer niet bij de stukken van de betreffende vergadering, maar bij de  stukken van een vólgende vergadering, want pas daar zijn de notulen vastgesteld. En dan nog staat daarin niet makkelijk herleidbaar  wat fracties uiteindelijk gestemd hebben, om nog maar te zwijgen over individuele raadsleden. Kortom: je moet eigenlijk eerst de handleiding van de gemeenteraad – die nergens staat – kennen voordat je kunt vinden wat een raadslid of een partij gestemd heeft. Je begeeft je in een doolhof. Dat is bizar en draagt niet bij aan de wens van veel politici om transparant te zijn.

Hoe mooi zou het zijn om met één druk op de knop van  elk individueel raadslid te zien welke moties en initiatieven die heeft ingediend en hoe deze politicus door de jaren heen heeft gestemd? In één oogopslag kom je zo als kiezer (of als journalist) veel politiek relevante informatie te weten over deze volksvertegenwoordigers. Radicale openheid in de politieke besluitvorming bevordert de transparantie van het politieke proces . Als iedereen makkelijk kan zien waar je voor en tegen hebt gestemd ben je daar direct op aanspreekbaar en afrekenbaar. Zo houdt de non-gouvernementele organisatie VoteWatch Europe zulke data al bij over stemmingen in het Europees Parlement en de Europese Raad.

Het is dan ook hoog tijd voor een volgende stap: Open Raadsinformatie. Want niet alleen het publiceren, maar ook het goed ontsluiten en vindbaar maken van informatie behoort tot openbaarmaking en daarmee tot grotere politieke transparantie. En dat kan: door de informatie als Open Data inzichtelijk, gecategoriseerd en voorzien van tags vrij te geven, kunnen app- en websitebouwers die gegevens  vrijelijk verzamelen, koppelen, verrijken, ordenen op thema en vergelijken met bijvoorbeeld andere gemeentes.

Het is de stellige overtuiging van GroenLinks dat transparantie en openheid een politiek doel van volksvertegenwoordigers moet zijn. Daarmee dicht je niet alleen de kloof tussen politiek en de Amsterdammer iets. Het geeft Amsterdammers ook de mogelijkheid zich zo beter geïnformeerd  met het besluitvormingsproces te bemoeien. En dat leidt tot betere besluiten. Een goed geïnformeerde, kritische Amsterdamse bevolking die zich maximaal bemoeit met de besluitvorming in de Stopera, is zo niet alleen  van levensbelang voor lokale democratie, maar ook voor de stad zélf. Gooi dus open die luiken, en maak informatie over politieke besluitvorming laagdrempelig toegankelijk!

Zie in de bijlage het initiatiefvoorstel dat Zeeger Ernsting vandaag indiende over dit onderwerp