Judith Sargentini heeft vandaag gereageerd op een brief van 16 juni waarin 45 Amsterdamse organisaties hun zorgen uiten over de toekomst van ID'ers en WIW'ers.

Amsterdam, 27 juni 2006

Geachte heer van de Lende, leden van de Bijstandsbond en ondertekenaars van de brief  over de ‘toekomst van de ID- en WIW-banen,’

Op 16 juni schreef u de gemeenteraadsfractie van GroenLinks in Amsterdam een brief waarin u uw zorgen uit over de toekomst van de ID en WIW-medewerkers in de gemeente Amsterdam. Ik deel uw zorg, maar kan u verzekeren dat ID’ers en WIW’ers niet linea recta terecht kunnen komen in een ‘participatiebaan’. Ik wil dat graag nader toelichten.

De ID en WIW bestaan formeel niet meer, maar de werknemers die daarin functioneren bestaan natuurlijk nog wel. Het rijk is aan het begin van 2004 gestopt met het financieren van langdurige gesubsidieerde arbeid. De gemeente Amsterdam is al sinds 2003 bezig om de medewerkers in die regelingen te laten uitstromen. De ID en de WIW zijn, om het duidelijk te stellen, sterfhuisconstructies.

GroenLinks heeft toen deze problematiek ging spelen meteen stevig aan de bel getrokken, en dat heeft het nodige resultaat opgeleverd:

1. Nog onder wethouder Oudkerk kwam er, door een motie van GroenLinks een ‘vangnetregeling’ van 3 miljoen euro waar werkgevers van ID’ers een beroep op konden doen, zodat er geen onmiddellijke ontslagen hoefden te vallen. Daarmee was voor 2003 de druk van de ketel.

2. Bij de bespreking van het nieuwe reïntegratiebeleid van de gemeente Amsterdam in het kader van de nieuwe Wet Werk en Bijstand (WWB) heeft GroenLinks bedongen dat de loonkostensubsidie voor ID’ers tot in lengte van dagen gegarandeerd zal zijn, zolang een ID’er niet uit kan stromen naar regulier werk. Dat beleid geldt tot op de dag van vandaag. Overigens was GroenLinks toen, in juni 2004, de enige politieke partij die tegen dat nieuwe beleid voor reïntegratie heeft gestemd. Ons inziens ging het om korte termijn-denken waarbij vooral aandacht was voor mensen met een kleine afstand tot de arbeidsmarkt, terwijl de – excuseer het jargon – fase-drie en fase-vier cliënten aan hun lot werden overgelaten.

3. In het najaar van 2004, bij de behandeling van de gemeentebegroting voor 2005, is een GroenLinks-motie aangenomen waarbij voor 1,75 miljoen euro ongeveer 80 ID-banen in de welzijns- en culturele sector zijn gewit. Jullie refereerden daar in jullie brief al aan.

GroenLinks heeft doorlopend aandacht gevraagd voor de positie van mensen in gesubsidieerde banen, hun onmisbaarheid voor de vele organisaties in de stad en het probleem van de zogenaamd additionele banen die eigenlijk regulier zouden moeten zijn.

Bovenstaande drie voorbeelden zijn directe successen van GroenLinks’ optreden in de gemeenteraad en waren niet gebeurd zonder onze oplettende houding en creativiteit. Maar al deze inspanningen blijven slechts lapwerk want voor één cruciale zaak heeft GroenLinks geen politieke meerderheid kunnen vinden: het behoud van de ID en de WIW. Er wás en er ís geen raadsmeerderheid om de verplichting voor de ID en de WIW onverkort van het rijk over te nemen.

Als ik u goed begrijp had u verwacht of gehoopt dat GroenLinks in de onderhandelingen voor het Rood-Groene college het besluit tot beëindiging van ID en de WIW regelingen teniet had gedaan. Dat behoorde echter niet tot de mogelijkheden. Wel heeft GroenLinks in het programakkoord laten vastleggen dat er een forfaitaire aanvulling komt op de uitkering van mensen die een participatiebaan moeten accepteren. Daarmee gaat een langgekoesterde wens van GroenLinks in vervulling, waardoor mensen met een participatiebaan aan het eind van de maand meer in hun portemonnee over houden dan wanneer zij een uitkering zouden ontvangen. Maar dit is inderdaad een minder ruime regeling dan GroenLinks het liefst zou zien.

En dat brengt me op de kern van uw brief: uw grootste angst is dat ID’ers en WIW’ers hun baan, en bijbehorende salariëring verliezen en moeten gaan werken in participatiebanen. Gezien de door GroenLinks bedongen garantie dat voor werknemers die niet kunnen doorstromen naar regulier werk de loonkostensubsidie van de ID in stand blijft is dit een ongegronde vrees.
- Het is gemeentelijk beleid dat ID’ers uitstromen naar regulier werk, overstappen naar een ID-baan elders of blijven waar ze zijn. Van ID of WIW overstappen naar een uitkering kan niet. Er vallen geen gedwongen ontslagen vanwege gemeentelijk beleid. Bedrijfseconomische redenen bij een organisatie kunnen natuurlijk wel consequenties hebben: als een welzijnsstichting failliet gaat en zijn personeel moet ontslaan geldt dat ook voor de gesubsidieerde medewerkers.
- WIW’ers zijn in vaste dienst van de gemeente Amsterdam (DWI als opvolger van het vroegere Maatwerk). De WRA-groep is ingehuurd voor de uitvoering van dat werkgeverschap, maar ook daar blijven de rechten van het personeel gehandhaafd.

U schrijft dat Pantar (een onderdivisie van de WRA-groep) een nieuwe procedure hanteert die strikt individueel is. Ik kan mij voorstellen dat mensen die opgeroepen worden voor een gesprek om uit te stromen naar ander werk, daarvan erg schrikken. Dat beleid is echter niet nieuw. De gemeente is actief bezig om mensen uit de gesubsidieerde arbeid te halen. Er zijn al duizenden ID’ers op die manier doorgestroomd. Inderdaad wordt er getrokken aan medewerkers om elders ongesubsidieerd aan de slag te gaan. Dat het programakkoord niets over ID en WIW vermeldt is omdat het beschreven beleid wordt gehandhaafd. Dat het bestaande beleid niet ideaal is, ben ik met u eens, maar de belangrijkste oorzaak daarvoor ligt bij de bezuinigingsdrift in Den Haag.

Naast de rechtzekerheid voor mensen met een gesubsidieerde baan, breekt u een lans voor de verschillende instellingen die afhankelijk zijn van dit personeel. En u heeft natuurlijk gelijk als u schrijft dat veel ‘maatschappelijke initiatieven van onderop gebruik [maken] van leidinggevenden en/of werknemers met een ID-baan’ en dat het ‘voorbestaan van deze initiatieven geheel past in de geest van het verkiezingsprogramma van GroenLinks’. Ook hier geldt dat het reeds genomen besluit om ID en WIW af te bouwen niet terug te draaien is. Het gemeentelijk reïntegratiebeleid kijkt naar de positie van de werknemer, en niet naar die van de werkgever. Zoals jullie schrijven is het maatschappelijk nut van zo’n werknemer bij die organisatie geen argument. Ook dat is staand beleid sinds 2003. Dat is heel vervelend en het is een miskenning van het werk dat gedaan werd en wordt. De motie van GroenLinks waarmee 80 banen gewit zijn, poogde daar een mouw aan te passen. Het aanwenden van de overschotten van de Dienst Werk en Inkomen voor het ‘witten’ van banen kan helaas niet op voldoende politieke steun rekenen. GroenLinks heeft ook als collegepartij daarvoor nog steeds een meerderheid in de gemeenteraad nodig.

De organisaties die hun ID en WIW-medewerkers zien vertrekken naar ander werk, kunnen wel een verzoek indienen voor een medewerker in een participatiebaan. Die functies zijn echter nog volop in ontwikkeling. Ik ben me er van bewust dat die situatie verre van ideaal is. Participatiebanen zoals ze nu worden vormgegeven, hebben een korte looptijd en daarom een snelle doorstroom. Daarbij verwacht ik dat die werknemers minder gekwalificeerd zullen zijn dan de voormalige ID’ers. De WWB staat het niet toe om langdurige gesubsidieerde banen in te stellen. Wat dat betreft roeien we in Amsterdam met de riemen die we hebben. GroenLinks was in de Tweede Kamer om meerdere redenen geen voorstander van de WWB.

U bent van mening dat het Rood-Groene programakkoord het beleid uit de vorige collegeperiode verder aanscherpt. Ik deel die mening niet. Ik hoop dat ik u voldoende heb uitgelegd dat participatiebanen (en de bijbehorende salariëring) niet bedoeld is voor ID’ers en WIW’ers. Het vernieuwde beleidskader werk en inkomen zoals dat eind 2005 is aangenomen kon wel op de steun van GroenLinks rekenen. Daarin was wel ruimte voor mensen met een flinke afstand tot de arbeidsmarkt en voor Niet UitkeringsGerechtigden die voor reïntegratie in aanmerking willen komen. Dit Rood-Groene college zal die lijn versterken.

Om armoede in de stad te lijf te gaan heeft dit college ook afgesproken om alle subsidies van de DWI, zoals de langdurigheidstoeslag voor ouderen en de PC-regeling voor kinderen, voor een bredere groep open te stellen. Waar vroeger de grens lag bij 105% van het wettelijk sociaal minimum komt die nu op 110% te liggen. Dit is een van de winstpunten van een college van PvdA en GroenLinks.

Ten slotte vraagt u mij om een gesprek over uw brief vóór 30 juni 2006. Ik ga graag met u in gesprek, maar helaas lukt dat niet vóór de door u genoemde datum. Ik ben deze week niet in het land. Op 3 juli kom ik weer terug. Ik neem dan graag contact met u op om een afspraak te maken.

Zou u zo vriendelijk willen zijn om deze brief door te zenden naar alle ondertekenaars?

Met vriendelijke groet,

Judith Sargentini
Fractievoorzitter GroenLinks Amsterdam

De brief van o.a. de bijstandbond van 16 juni is hier. te lezen