Het IJmeer/Markermeer is een belangrijk natuurgebied voor een groot aantal vogelsoorten. Het is daarom door Europa aangewezen als Vogelrichtlijngebied en Natura 2000 gebied. De huidige waterkwaliteit in het gebied is echter slecht, wat slecht is voor de groei van het voedsel van de beschermde vogels (mosselen, waterplanten en vissen). Het Rijk moet de ecologische kwaliteit van het IJmeer/Markermeer drastisch verbeteren om aan zijn Europese verplichting te voldoen om de beschermde vogelsoorten in stand te houden

In een Natura 2000 gebied mag je geen activiteiten verrichten (huizen bouwen bijvoorbeeld, of een brug aanleggen) die significant negatieve effecten hebben op de natuurwaarden in dat gebied. Wil je dat toch doen, dan moet je aantonen dat het gaat om een groot openbaar belang en er geen reëel alternatief is. Bovendien moet de schade van de ingreep gecompenseerd worden. Om de bouw van woningen in het IJmeer/Markermeer überhaupt mogelijk te maken, is het daardoor waarschijnlijk nodig om te zorgen voor een ‘ecologisch surplus’, een ecologische kwaliteitsimpuls voor het IJmeer/Markermeer die groter is dan vanuit de Natura 2000 verplichting noodzakelijk is. Daardoor zou er zo’n robuust ecologisch systeem in het IJmeer/Markermeer kunnen ontstaan, dat woningbouw in het water niet tot significante negatieve effecten op de natuurwaarden leidt. Of de Europese Unie meegaat in deze redenering is onzeker.

Een overweging om woningbouw in het IJmeer/Markermeer toe te staan, is de mogelijkheid dat het Rijk hierdoor welhaast gedwongen is te investeren in een ecologische schaalsprong. Sommigen maken hierbij de inschatting dat dit zelfs de enige manier is om zeker te zijn dat het Rijk in de natuur van het IJmeer/Markermeer gaat investeren.

Ruwweg leidt dit tot twee opties:

1) GroenLinks zet in op een drastische verbetering van de ecologische kwaliteit van het IJmeer/Markermeer conform de Europese eisen van Natura 2000. Een eventueel ecologisch surplus zou mooi zijn, maar wordt niet overwogen vanuit het perspectief om woningbouw mogelijk te maken in het IJmeer/Markermeer.

2) Bij de ecologische kwaliteitsverbetering van het IJmeer/Markermeer zet GroenLinks bewust in op het realiseren van een ‘ecologisch surplus’ bovenop wat nodig is om aan de Europese verplichting te voldoen. Hierdoor wordt bouwen in het IJmeer/Markermeer wellicht juridisch mogelijk.

Hier vind je een pre advies over dit dilemma.