Christiaan Brester is de uitvinder van Herman de Zonnestroomverdeler, een belangrijke doorbraak voor zonnepanelen op gestapelde bouw waarmee hij o.a. de Herman Wijffels innovatieprijs 2013 won. Hij stond in 2015 op plaats 53 in de ‘Duurzame top 100’ van dagblad Trouw en verschillende van zijn medewerkers stonden in de Duurzame Jongeren top 100. Met zijn bedrijf 'LENS energie' ontwikkelt hij duurzaamheidsprojecten voor met name de huursector. Hij lobbyt druk in de Tweede Kamer, onder andere om onzekerheden rond salderen weg te nemen. Genoeg reden om eens op bezoek te gaan.

In Amsterdam zijn er talloze mensen die initiatief nemen op het gebied van duurzaamheid en groen. Jasper Groen bezoekt hen om te onderzoeken wat voor ideeën en suggesties zij hebben voor een groenere stad. In deze rubriek doet hij beknopt verslag.

Wat doe je op dit moment om Amsterdam duurzamer te maken?

LENS’ recente succes is een project om huurders van Ymere van zonne-energie te voorzien. In samenwerking met twee andere bedrijven – Klomp en Patina – hebben we de grootste ESCO (Energy Service Company) van Nederland neergezet. We plaatsten niet alleen zonnepanelen, maar kijken naar een totaalpakket. Het gaat om zonnepanelen op 10.000 woningen, 600 parkeergarages met LED-verlichting, en we pakken alle bedrijfspanden aan. De afspraak is dat als we dit in drie jaar gerealiseerd krijgen, we mogen verdubbelen.

Waar zou je willen dat Amsterdam in 2030 staat?

Amsterdam kan 35% van haar energiebehoefte van de daken halen en die zijn nu nog een energetische woestijn. Doodzonde, dat had allang geregeld kunnen zijn, maar loopt vast in visieloze en versnipperde besluitvorming. En bij het overschakelen op een andere bron van warmte dan gas, moet je niet de gasleidingen weghalen. Dat is een prima infrastructuur, zonde om die af te breken. Schrijf een prijsvraag uit wat je er mee kunt.

Wat is op korte termijn belangrijk in Amsterdam?

Bij aanbestedingen voor gebouwen moet je werken met Energieprestatiecoëfficiënt (EPC), maar dat is niet genoeg. EPC is een domme rekenmethode, die niet kijkt naar effect. Zo telt een zonnepaneel in de schaduw ook mee. We krijgen als gevolg daarvan adviesaanvragen van het soort: “Kunnen er niet een paar extra panelen op dat dak, dan kan de spouwmuur dunner.” Er wordt namelijk niet gecontroleerd op prestaties over langere termijn en duurzaamheid ís nou juist langere termijn. Maak dus meetbare prestatie-afspraken over periodes van 20 jaar of meer, met boetebeding, bijvoorbeeld een gemeentebelasting voor het meerdere boven het beloofde energieverbruik.

Innovatie en aanbesteden kunnen niet samen. In aanbesteding sneuvelt de innovatie en dus maak je geen gebruik van de kennis en kunde van innovatieve ondernemers. Innovatie moet er apart naast gezet worden en die ondernemers kunnen alleen excelleren op een eigen onafhankelijk mandaat. Innovatie wordt anders vermalen in de dynamiek van de traditionele bouwketen <lacht>. Daarom moet NUON ook failliet. Die club hindert zo veel duurzame ontwikkeling.

Een doorn in mijn oog is de subsidieregeling “gratis” advies voor VvE’s in Amsterdam. Dat komt Amsterdam nog duur te staan. VvE’s krijgen geen subsidie voor de proceskosten bij verduurzaming maar een advies van gemeentewege. De gemeente heeft dat stom geregeld. Gratis, onafhankelijk en professioneel advies bestaat niet, je mag er maar twee kiezen. Gratis betekent alleen al: geen commitment. Een VvE is altijd maatwerk en dat kan met deze adviezen niet. Dus stuurt de gemeente een VvE met een kluit het riet in.

In de gemeentelijke uitvraag voor die adviezen werd bijvoorbeeld geen onderscheid gemaakt tussen een VvE van drie woningen en een VvE van 54 bouwstempels en 900 woningen, of een VvE van alleen eigenaren en gemengde huur- en koopcomplexen. Met “gratis” advies worden initiatiefnemers in een VvE betuttelt en het werkt bij een VvE alleen als de initiatiefnemer zelf aan de knoppen zit. De gemeente zal de kosten van een door hun zelf uitgekozen adviseur moeten vergoeden en niet een ‘deskundoloog’ aanwijzen die er niet echt tijd in kan stoppen voor de pak 'm beet €200 die de gemeente daaraan uitgeeft. De belangrijkste schakel is bovendien vergeten. De enige professionele partij aan tafel zijn de VvE-beheerders. Die hebben alle informatie voorhanden, kennen de mensen en hun dynamiek, weten wat er speelt en kunnen ook nog eens de agenda beïnvloeden, stellen het Meerjarenonderhoudsplan op en hebben belang bij de langetermijnrelatie. Dit blijkt ook uit het onderzoek dat LENS samen met TnO, Alliander en de twee VvE-beheerders, VB&T vvediensten en Metea, uitvoerde. Metea en VB&T zijn samen goed voor 3.500 VvE’s. Met hen krijgen we nu tientallen installaties voor VvE’s voor elkaar. Helaas is dat niet in Amsterdam omdat hier “gratis advies” voorhanden is. “Waarom zouden we dan LENS inhuren als het ook gratis kan?” In Utrecht lopen de “gratis adviezen” al langer. Daar zijn rond de 1.000 adviezen afgegeven wat Utrecht tonnen heeft gekost en er is er niet één tot uitvoering gekomen. Metea en VB&T huren daarom LENS nu in en samen sturen we op het te bereiken effect. Een gemeente-advies werkt daarin zwaar verstorend en dus averechts en dus laten we Amsterdam links liggen.

Heel ernstig vind ik dat het negatieve effect vooraf duidelijk was. De analyse van de gemeente zelf van het stimuleringsbeleid in de oude stadsdelen toonde dat al aan. Dus, wat zit de gemeente nou te doen. Is dit nou beleid of is er over nagedacht?  Afijn. Dat zijn dan de VvE’s. Die doet LENS alleen nog met beheerders samen en enkel in ons stramien omdat dat werkt.

Belangrijker vind ik voor de stad de impact van de corporatiesector. Men denkt vaak dat corporaties niet in beweging te krijgen zijn, maar dat is zeker niet waar. Ik zie grote initiatieven met heel veel impact op de core business van deze doelgroep: woonlastenbeheersing. Voorbeelden zijn onze Ymere ESCO, maar ook de Europese gelden die Eigen Haard verworven heeft voor duurzaamheid, de Alliantie die 15.000 grondgeboden woningen “gaat doen” en budget heeft vrijgemaakt voor grote verduurzamingsslagen voor de gestapelde bouw, en Rochdale en Stadgenoot zijn met grote plannen bezig.

Het organiseren van initiatieven die impact op grote schaal maken vraagt 2 á 3 jaar voorbereiding en een fikse investering. Een programma opzetten van 35 miljoen kost alleen al ongeveer een half miljoen aan juristen, accountants, Due Dilligence, bureau- en organisatiekosten, ondersteunende software enz. en dan reken ik het ‘vrijwilligerswerk’ van o.a. mijzelf niet mee. Zakelijk gezien is dat gekkenwerk, maar maatschappelijk gezien broodnodig. Rijk worden doe ik dan wel met een krantenwijk.

Vervolg en overige informatie

  • In juni heeft GroenLinks al vragen gesteld over de voortgang van het aanbrengen van zonnepanelen door corporaties, en aangedrongen op het opschalen en versnellen van successen. Naar aanleiding van de ESCO voor Ymere doen we dat opnieuw.
  • Bij de behandeling van de ‘Staat van Duurzaam Amsterdam’ zal Jasper Groen vragen stellen over de resultaten van de subsidieregeling voor VvE’s.
  • Verder gaan we een initiatief indienen over alternatief gebruik van de huidige gasinfrastructuur bij de overschakeling naar een aardgasvrije stad.
  • Hier vind je meer informatie over energieadvies voor VvE’s
  • Hier vind je meer informatie over Christiaan Brester en zijn bedrijf.