Er waait een nieuwe wind door de wereld van opvoedondersteuning: er mag best meer dwang op opvoeders worden uitgevoerd. Dwingend optreden door de overheid tegen ouders en adolescenten schijnt dé oplossing te zijn. Maar voor welk probleem is dit nu eigenlijk de oplossing?
Het antwoord op die vraag blijft mij onduidelijk. Wat wel duidelijk wordt, is dat er problemen zijn waar vooral snel en met korte soundbites op wordt gereageerd. Of we het nu hebben over schooluitval, hangjongeren of een veilig schoolklimaat, het antwoord komt zonder nuances en zonder wezenlijk debat. Grote maatschappelijke problemen worden teruggebracht tot opvoedingsproblemen van allochtone gezinnen en daar moet de overheid kennelijk bij kunnen, tot achter de voordeur. En dus: ‘Weg met de vrijblijvendheid, jongerenoverlast keihard aanpakken, opsluiten en ouders beboeten als ze zorg mijden’.
Ook in Amsterdam is die ‘offensieve pragmatische’ bestuurstijl volop aanwezig. Wethouder Asscher stelt voor om ouders en jongeren die ‘niet meewerken’ de kinderbijslag te ontnemen en die in beheer te geven van een gezinscoach. Maar voor welke probleemgezinnen is dit de oplossing? Ik stel die vraag nu al maanden en het blijft nog steeds akelig stil. Waarom voldoet de strengheid van de rechter, de leerplichtambtenaar en de gezinsvoogd niet? Wie bepaald ‘wie’ en ‘hoeveel’ er gekort mag worden, voor hoe lang en op basis van welke criteria? Ook dan blijft het stil… Door het ingrijpen in de autonomie van een gezin en het gezag van ouders, zonder dat bovenstaande vragen beantwoord kunnen worden, begaat de overheid een overtreding.
Over welke probleemgevallen hebben we het? Ik werd laatst gebeld door een hulpverlener van Stichting Impuls. Een ernstig suïcidale jongen ontspoorde volledig en terroriseerde het gezin en de buurt. Hij kon geen medische hulpverlening krijgen, want hij had geen ziektekostenverzekering. Ergens ontstaat een probleemgezin, dat heeft een oorzaak. Zou een korting op de kinderbijslag dit gezin helpen opvoedingsproblemen te overkomen? Nee toch? Met vier telefoontjes wist ik de jongen te laten opnemen bij Mentrum. Dat hielp.
Korten op de kinderbijslag is trouwens niet nieuw. Nu al kan de Sociale Verzekeringsbank (SVB) de kinderbijslag in beheer geven bij een gezinsvoogd. Dat gebeurt als het geld niet ten goede komt aan het kind. Bijvoorbeeld bij kinderen die uit huis zijn geplaatst en bij gezinnen die onder financiële curatele zijn gesteld. Ook de leerplicht biedt mogelijkheden voor sancties en straf. Leerplichtigen die notoir verzuimen kunnen voor de rechter worden gedaagd en boetes opgelegd krijgen.
Dit is mijn punt: ouders die hun kinderen verwaarlozen of mishandelen moeten worden aangepakt. Alleen niet via een besluit van burgemeester en wethouders, maar zoals het hoort, via de rechter.
GroenLinks Amsterdam wil hierover met burgers, ouders, politici en deskundigen in gesprek gaan. Aanstaande dinsdagavond 18 maart om 19.30 uur in de Van Eesterenzaal aan de Jan Tooropstraat 6 in Slotervaart.
Fenna Ulichki
Raadslid GroenLinks Amsterdam