In de gemeenteraadsvergadering zei fractievoorzitter Maarten van Poelgeest het recht voor zijn raap: 'de bonnetjesaffaire komt GroenLinks ondertussen de strot uit'. GroenLinks wil dat de schuldige partijen snel terugbetalen, zodat een begin gemaakt kan worden met het herstellen van het vertrouwen in de politiek.
Voorzitter,
Om het maar eens frank en vrij te zeggen: de ‘bonnetjesaffaire’ komt GroenLinks ondertussen de strot uit. Wij hopen dan ook vurig dat vandaag een dikke punt gezet kan worden achter deze kwalijke affaire.
Het is niet mis wat er hier gebeurd is. Bijna 218.000 euro is door verschillende fracties onrechtmatig uitgegeven. Welk gezag heeft een gemeenteraad nog waarin zoveel partijen in de fout zijn gegaan? Hoe kunnen wij het College nog bekritiseren, als velen van ons niet eens keurig op de eigen centjes kunnen passen?
Het is een schrale troost dat een meerderheid van PvdA, GroenLinks, D66 en Amsterdam Anders – samen 25 van de 45 raadszetels – zich wel aan de spelregels hebben gehouden.
Deze affaire werpt wat mij betreft ook een schaduw vooruit. Wie nog langer draalt, draait, zaken achterhoudt en niet de grootsheid kan opbrengen schuld te bekennen en het geld gewoon terug te storten, diskwalificeert zich in mijn ogen als serieuze politieke partij. Ik heb nog steeds de hoop dat de kiezer in maart 2006 dit gedrag genadeloos zal afstraffen.
De VVD heeft zonder mokken een hoge prijs betaald. Men heeft in alle openheid haar fout toegegeven, een wethouder verloren en zal het geld onmiddellijk terug storten. Dat helpt. Minder helpt het optreden van de kersverse lijsttrekker van de VVD gisterenavond bij RTV Noord-Holland. Volgens Laetitia Griffith was er niets aan de hand geweest wanneer Frits Huffnagel het extra geld opgegeven had aan de belasting. Dan mist zij toch de kern van wat professor Elzinga beweert, namelijk dat dergelijke betalingen in strijd zijn met de gemeentewet. Merkwaardig was ook haar bewering dat het allemaal de schuld van de verordening is. Eigen verantwoordelijkheid, mevrouw Griffith, eigen verantwoordelijkheid. In dit opzicht bent u het Haagse jargon snel ontgroeid.
Het CDA heeft tot in de zomer gedaan of haar neus bloedde. De verdediging van oud-wethouder Huffnagel heette mager te zijn, terwijl de eigen fractievoorzitter hogere bedragen ontving. Lichtelijk hypocriet is dat wel. Het is niet zonder gevolgen gebleven. Gelukkig is het CDA tot inkeer gekomen en zal zij het geld gewoon terugstorten.
Leefbaar Amsterdam bleef maar ontkennen en koos voor de vlucht naar voren door andere partijen wild te gaan beschuldigen. Misschien niet verwonderlijk. Bij de heren Bakker hangt de spreuk in de zaak: ‘Bij diefstal bellen we eerst de ambulance en daarna de politie’. Ik hoop maar dat Leefbaar Amsterdam vandaag eerst hun penningmeester belt en het telefoontje naar de advocaat achterwege laat.
Mokum Mobiel gaat maar door met het gedraai. Waarom mag de rapportage van ACAM niet openbaar worden? Wat heeft u, mevrouw Van Oudenallen, nog meer te verbergen? Realiseert u zich niet dat het tijd wordt om er mee op te houden?
Tot slot de SP. Ik geloof niet dat het onrechtmatig uitgekeerde geld aan de SP is gaan zitten in luxe etentjes met haar relaties. Het geld is, zo lijkt het, uitgegeven aan bijvoorbeeld een actie tegen de aanleg van een metro in Oss. Mevrouw Alberts zei in het laatste debat dat dit er mee te maken had dat de SP een grass-roots organisatie is. En dat was, voor ons – ‘de politieke elite’- kennelijk lastig en al helemaal niet te begrijpen. Maar dat is de wereld op z’n kop. Als het bij de SP fout gegaan is, is dat omdat het een zeer centralistische organisatie was en misschien nog wel is. U moest gewoon het geld inleveren. En de Partij maakte wel uit waar deze extra middelen ingezet worden. Tenminste, alle tekenen wijzen hierop en de SP heeft na vijf maanden nog steeds niet het tegendeel kunnen bewijzen.
Mevrouw Alberts zegt gisteravond in Het Parool: ‘Achter deze actie (het terugvorderen van geld) moet bijna wel een andere agenda schuil gaan’. Welke agenda dan, mevrouw Alberts? En heeft u daar concrete bewijzen voor? Zo niet, trekt u dan uw verdachtmaking in?
Het palet van fouten, vergissingen en gedraai, zegt wel iets over de verschillende partijculturen. De wat calvinistische cultuur van keurig op de centjes passen bij PvdA, GroenLinks en Amsterdam Anders, de wat formele en beetje brave (let op de procedures) bij D66, een wat losse declaratiemoraal (er willen me maar geen voorbeelden uit het verleden te binnen schieten) bij de VVD, een wat stiekeme bij het CDA, het de-brutalen-hebben-de-halve-wereld bij Leefbaar Amsterdam, het centralisme bij de SP. Om het netjes te houden, zal ik die van Mokum Mobiel maar niet duiden.
Misschien dat de kiezer dit ook herkent. Over zes maanden weten we meer.
Maarten van Poelgeest
28 september 2005