Update 30 september 2020: onderstaand initiatiefvoorstel van Lene Grooten en Dorrit de Jong is met algemene stemmen aangenomen door de Amsterdamse gemeenteraad.

GroenLinks Amsterdam wil dat de gemeente belemmeringen wegneemt voor mensen met een zorgvraag die samen een woongroep willen vormen. Mensen houden in dergelijke woongroepen zelfstandigheid, maar hebben voordeel van het samenwonen doordat ze gebruik kunnen maken van gezamenlijke ruimtes, ervaringen kunnen delen en bijvoorbeeld gezamenlijk zorg inkopen. Dit draagt bij aan hun welzijn. In de huidige situatie zijn er nog te weinig financieringsmogelijkheden en te weinig geschikte woningen, en is er bovendien te weinig ondersteuning vanuit de gemeente als mensen het initiatief nemen om een woongroep te vormen.
 

Het huidige woningaanbod voor mensen met een lichamelijke, verstandelijke, psychische of sociale beperking is vaak niet afgestemd op hetgeen waar zij het meeste baat bij hebben. Meestal hebben zij slechts de keuze tussen wonen in een instelling of volledig zelfstandig thuis. Bij het wonen in een instelling ontbreekt vaak de zeggenschap, terwijl bij zelfstandig wonen eenzaamheid op de loer ligt.

GroenLinks pleit daarom met het initiatiefvoorstel (pdf) 'Geef mensen eigen regie! Woongroepen in zelfbeheer voor mensen met een zorgvraag' voor een tussenvorm, waarin mensen wel met elkaar wonen, maar voor een groot deel zelfstandig zijn en kunnen meebepalen met wie ze wonen en door wie ze begeleid worden. Ze kunnen er bijvoorbeeld voor kiezen om een woongroep te vormen met mensen die dezelfde ondersteuning nodig hebben. Op die manier kan zorg gezamenlijk ingekocht worden en het aanbod van dagactiviteiten gebundeld.

Aan het voorstel hebben belangenverenigingen, medewerkers in de zorg, ervaringsdeskundigen en hun naasten meegeschreven. Voor raadslid Lene Grooten (portefeuille Zorg) staat het teruggeven van regie voorop. “Zeker voor degenen die vanuit een kwetsbare positie afhankelijk zijn van zorg, is het belangrijk om zelf te bepalen hoe en met wie ze wonen. Waarom? Dat is de basis. Mensen weten zelf heel goed waar ze behoefte aan hebben.”

Succesvol initiatief

Er zijn al enkele van zulke woongroepen in de stad, zoals Kraaipan Oase in Amsterdam-Oost. Deze woonvoorziening, ontwikkeld en bestuurd door familieleden, richt zich op mensen met een kwetsbaarheid voor een psychose. Zij hebben ieder een zelfstandige woning, maar er is ook een gemeenschappelijke ruimte en professionele woonbegeleiding, die in samenspraak met bewoners gemakkelijk kan worden op- of afgeschaald. De sociale contacten en activiteiten dragen bij aan het herstel en welzijn van de bewoners en verminderen het aantal opnames in instellingen, aldus de organisatie.

“Hier voelen we ons begrepen, hebben we steun aan elkaar én krijgen we de zorg die we nodig hebben van ons eigen team”, vertelt een bewoner. “Er is bijna elke dag wel iets te doen. Dit zorgt ervoor dat ik en andere bewoners ons huis uit komen. Ik heb nu een stabiele basis van waaruit ik de volgende stap in mijn leven kan maken.” 

Toegankelijke stad

GroenLinks vraagt de gemeente om te onderzoeken welke mogelijke manieren er zijn om woongroepen te vormen, welke belemmeringen er zijn en hoe deze zijn weg te nemen. Daarbij moeten alle relevante spelers worden betrokken: ervaringsdeskundigen, organisaties die al ervaring hebben met het opzetten van dergelijke woongroepen en woningcorporaties.

Raadslid Dorrit de Jong (portefeuille Wonen): “Zowel bij nieuwbouw als in de bestaande woningvoorraad moet er meer ruimte komen voor dit soort initiatieven. Dat is belangrijk voor de mensen zelf, maar ook voor een toegankelijke stad. Ook mensen met een zorgvraag verdienen zeggenschap over hun leefomgeving. De gemeente moet dit beter faciliteren.”