Dit artikel verscheen 30 juni in Het Parool.

Daags na Brexit schrijven Jan Paternotte en Kees Verhoeven dat ze hopen dat Amsterdam een vluchtoord wordt voor bedrijven die bínnen de Europese Unie willen opereren (Parool, 25 juni). Ze laten hun ogen begerig vallen op Big Finance: “Als we een flink aantal banken en bedrijven naar onze kant van de Noordzee weten te lokken, kan Amsterdam een sprong maken op de lijst van belangrijkste zakensteden”, schrijven ze likkebaardend. Het tekent niet alleen grenzeloos opportunistisme, maar ook de obsessie van D66 alles te reduceren tot economische groei. Wij zijn er van overtuigd dat die fixatie schadelijk voor Amsterdam en de Europese eenheid is.

Beleggen in stenen

De Londense City is het hart van de financiële wereld. Zakenbanken houden hier kantoor, maar er woont geen mens. In het kielzog van de financiële instituties ontdekten rijke speculanten dat de Londense vastgoedmarkt een prima plek is om je geld in stenen te beleggen. Ondertussen is de stad één van de duurste plekken van Europa om  te wonen. Een normale eengezinswoning in een buitenwijk kost 1 miljoen pond, drie keer zoveel als het landelijk gemiddelde. Hurende Londenaren zijn gemiddeld de helft van hun besteedbaar inkomen kwijt aan kale huur. Londen is een plek voor de happy few, een decorstuk voor de elite. Een stad moet emanciperen, kansen bieden wil het een levende stad  zijn. En in een levende stad wonen en werken mensen vlakbij en door elkaar. Maar niet in Londen, waar ongelijkheid en segregatie tot norm is verheven. Londen is kapot.

Vorige week debatteerde de gemeenteraad over de afschaffing van het systeem van erfpacht. Nu is 80% van de grond onder Amsterdamse huizen van ons allemaal. Erfpacht is eigenlijk een soort deeleconomie: Amsterdammers delen hun grond met pandeigenaren, en andersom delen pandeigenaren een deel van de waardestijging van de grond met de andere Amsterdammers. Tot afgelopen woensdag. D66 en VVD hebben de SP zo ver gekregen mee te gaan in hun queeste om publiek bezit tot privaat bezit te maken. De volle waardestijging van de grond komt in de toekomst geheel in de zakken terecht van de pandeigenaar. Op die manier wordt Amsterdam natuurlijk veel interessanter voor vastgoedbeleggers en speculanten om je geld veilig te stellen. Maar het gevaar dat we Londen achterna gaan? Daar hoor je D66 niet over.

De obsessie van D66 met economische groei is niet alleen gevaarlijk voor Amsterdam, maar ook voor Europa. Dat D66 de dag na Brexit de bedrijven al juichend wil binnen halen toont dat ze niet begrepen hebben waardoor Brexit is veroorzaakt! Namelijk door diezelfde obsessie. Als we de Europese Unie blijven definiëren als economisch project ondergraven we de samenwerking méér dan Brexit ooit kan doen.

Neoliberaal dictaat

Als de EU niet meer is dan Griekenland een neoliberaal dictaat opleggen dat de bevolking tot wanhoop drijft. Als het niet meer is dan het bedrijfsleven alle ruimte geven met obscure verdragen als TTIP. Als de Europese Unie niet meer is dan kille bezuinigingspolitiek -en ja, D66 steunt deze maatregelen- dan belanden we op een dood spoor. Als we er niet in slagen de EU op korte termijn radicaal te hervormen dan is verdere desintegratie dichtbij. En als overtuigd Europeanen zouden we dat dramatisch vinden.

Brexit dwingt tot herbezinning

De volgende elementen zijn cruciaal: verregaande democratisering waarmee de macht van het parlement versterkt wordt ten koste van de positie van nationaal denkende regeringsleiders; een sociale agenda die een antwoord biedt op werkloosheid en groeiende bestaansonzekerheid onder alle Europeanen; gezamenlijk beleid op het terrein van klimaatverandering en vluchtelingen. Zonder deze zaken zal het wantrouwen tegen de Unie de komende jaren groeien. Brexit dwingt ons tot herbezinning. Nu is het moment om niet over markt maar over mensen te praten. Doen we dat niet zijn de gevolgen ongelijkheid, segregatie en desintegratie. En dat is nu juist wat we lokaal én internationaal moeten bestrijden.

 

Rutger Groot Wassink fractievoorzitter GroenLinks Amsterdam

Zeeger Ernsting Gemeenteraadslid GroenLinks Amsterdam