Vorig jaar juni schaarde een raadsmeerderheid zich achter een initiatiefvoorstel waarin GroenLinks, SP, BIJ1, PvdA, PvdD en DENK het college opriepen het ICAN Cities Appeal te ondertekenen. Daarmee kan Amsterdam met meerdere Nederlandse steden druk uitoefenen op de Nederlandse regering om het verdrag van de VN te ondertekenen en te ratificeren. Uit de reactie van het college blijkt dat het de raad adviseert in te stemmen met het voorstel om als Amsterdam het ICAN Cities Appeal te ondertekenen. ICAN is de nobelprijswinnende organisatie die streeft naar een kernwapenvrije wereld.
De indieners van het Amsterdamse voorstel hopen dat het college hiermee samen met andere steden in Nederland een dringend signaal aan de Nederlandse regering kan afgeven een einde te maken aan kernwapens. Zeeger Ernsting, raadslid GroenLinks: “Alle kernwapens de wereld uit krijgen, is van cruciaal belang. Steden roepen wereldwijd hun regeringen op het verdrag daartoe te ondertekenen. Ook Amsterdam nu. En tegelijkertijd moeten we ons blijven inzetten om alle wapenhandel, die ook via onze stad loopt, tegen te gaan.”
Wapenbedrijven met brievenbus in Amsterdam
Ook hopen de indieners dat dit college stappen kan zetten om, individueel of samen met het Rijk, legale maar verwerpelijke praktijken op de Zuidas aan te pakken waar kernwapenproducenten veel geld verdienen aan de productie van levensgevaarlijke wapens. De indieners zijn daarom verheugd dat het college ook positief is over het voorstel dat de gemeente gaat onderzoeken of bedrijven profiteren van investeringen door de gemeente en zo mogelijk financieringsstromen stop te zetten.
Femke Roosma, fractievoorzitter GroenLinks: “Het is een extra smet op onze stad dat zich onder belastingontwijkende multinationals in Amsterdam zoveel wapenproducenten bevinden, die talloze mensenlevens verwoesten door oorlog en conflict. Dat is beschamend en cynisch.”
Bijna de helft van de omzet van de grootste wapenbedrijven wordt ‘verdiend’ in ons land, zo bleek eerder uit onderzoek van Stop Wapenhandel en Transnational Institute. De vijf grootste bedrijven die betrokken zijn bij de productie, ontwikkeling en het onderhoud van kernwapens (Lockheed Martin, Boeing, BAE systems, General Dynamics en United Technologies) hebben een holding in Nederland. Van de top 100 wapenbedrijven hebben er 30 één of meerdere holdingstructuren in Nederland, met een jaarlijkse productie ter waarde van 203 miljard dollar. En meerdere bedrijven, waaronder wapenproducenten Lockheed Martin en BAE Systems van deze bedrijven zijn ‘gevestigd’ in Amsterdam met wel een inschrijving bij de Kamer van Koophandel, maar zonder deurbel. Jazie Veldhuyzen, raadslid Bij1: “Amsterdam zou als mensenrechtenstad eigenlijk geen thuis moeten bieden aan wapenproducenten, daarom is het van belang dat we het deze bedrijven zo moeilijk mogelijk maken.”
VN-verdrag tegen kernwapens geratificeerd, zonder Nederland
Op 24 oktober is het VN-verdrag, waarin kernwapens worden verboden, door het vijftigste land geratificeerd. Het verdrag werd in 2017 in een Algemene Vergadering van de VN aangenomen, waarna het wachten was op de ratificatie van tenminste 50 landen. Honduras sloot hierbij als vijftigste land aan. Dit houdt in dat het verdrag over negentig dagen in werking treedt. Helaas betekent dit alleen iets voor de landen die het ook daadwerkelijk hebben ondertekend en geratificeerd. Hier horen grote landen als de Verenigde Staten, Rusland en China niet bij, en ook Nederland dus niet.
Het gevaar van kernwapens is springlevend. Wereldwijd zijn er op dit moment nog steeds ongeveer 14.500 kernwapens. De ontploffing van zelfs één van deze kernwapens, bedoeld of onbedoeld, boven een stad zoals Amsterdam, zou catastrofale gevolgen hebben. SP-raadslid Tiers Bakker: “Het Navo-idee dat kernwapens ons kunnen beschermen is dan ook idioot. Het is tijd voor een verbod op kernwapens en ontwapening.”
Het initiatiefvoorstel en de bestuurlijke reactie worden op donderdag 29 oktober besproken in de Raadscommissie Financiën en Economische Zaken.